આંધ્રપ્રદેશ શ્રી હરિકોટામાં સ્થિત સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી 22 જુલાઇ એટલે કે આજે બપોરે 2:43 વાગ્યે ભારતનું ચંદ્રયાન-2 મિશન લોન્ચ થશે. જે ઇશરોના વૈજ્ઞાનિકોનું મહત્વપૂર્ણ મિશન માનવામાં આવે છે. ઇસરો અને ભારતના કાર્યક્રમના ઇતિહાસમાં આ પહેલી વખત છે કે આવી મહત્વાકાંક્ષી મિશન પાછળ મુખ્ય ભૂમિકામાં બે મહિલાઓ છે. મુથૈયા વનિતા પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર તરીકે, રિતુ કારિધાલ મિશન ડાયરેક્ટર તરીકે આ બે વિશિષ્ટ ચહેરાઓ કોણ છે અને તે શા માટે યાદ રાખવા જરુરી છે.
આ બે મહિલા વૈજ્ઞાનિકોની પ્રતિભા વ્યક્ત કરતી વખતે, ઇસરોના ચેરમેન સિવાને પ્રેસે જણાવ્યું હતું કે ચંદ્રયાન-2 મિશનની ટીમમાં 30 ટકા મહિલાઓ છે. બે મહિલાઓએ ભારતના બીજા મહત્વપૂર્ણ ચંદ્ર મિશનનું નેતૃત્વ કર્યું છે. આ બંને મહિલાઓ વનિતા અને રિતુ 20 વર્ષથી વધુ સમયથી ઇસરો સાથે જોડાયેલી છે.
'બેસ્ટ વૈજ્ઞાનિક' મુથૈયા વનિતા છે ડેટા ક્વીન.......ચંદ્રયાન 2 મિશનના પ્રોજેક્ટ ડાઇરેક્ટર વનિતાને 2006માં શ્રેષ્ઠ મહિલા વૈજ્ઞાનિકોના પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવી છે. ઇસરોના ઇતિહાસમાં એક પ્રોજેક્ટની આગેવાની કરનાર પહેલી મહિલાનું સન્માન આ મિશનના વડા તરીકે કરવામાં આવ્યું છે.
વનિતાને ડેટા ક્વીન તરીકે ગણવામાં આવે છે કારણ કે તે તેનો પ્રતિભાશાળી વિસ્તાર છે. ન્યૂઝ 18 સાથેના એક વિશિષ્ટ ઇન્ટરવ્યુમાં ચંદ્રયાન-1 મિશન હેઠળ પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટ રહી ચુકેલા અન્નદુરાઇએ કહ્યું હતું કે 'વનિતા ડેટાને સંભાળવા માટે નિષ્ણાંત છે.
અન્નદુરાયે સમાચાર 18 ને કહ્યું કે આ ભૂમિકા ભજવવા માટે સખત મહેનત કરવી જરૂરી છે, કારણ કે તમે દરરોજ 18 કલાક કામ કરો છો તો બદલામાં તમે સમગ્ર દેશમાં માન્યતા પ્રાપ્ત કરો છો.
'મંગળ' બાદ ચંદ્ર સુધી રિતુ છે 'રોકેટ વુમન'...ચંદ્રયાન-2 મિશનના ડિરેક્ટર રહેતા તે પહેલાં રિતુએ 2013માં ભારતના મહત્વાકાંક્ષી મંગળ મિશનમાં વૈજ્ઞાનિક તરીકે કામ કર્યું હતું. આ મિશન ખૂબ સફળ હતુ અને ભારત ચોથો દેશ હતો, જે મંગળ સુધી પહોંચવામાં સફળ રહ્યો હતો. તે સમયે રિતુએ મંગળ મિશનમાં ઉપગ્રહ કામગીરીની ભૂમિકા ભજવી હતી. રિતુની કુશળતાને ઓળખી કાઢવામાં આવી હતી અને આ વખતે તેને મોટી જવાબદારી આપવામાં આવી હતી.
બાળપણથી રિતુ તેમના ધ્યેય વિશે સ્પષ્ટ હતી અને તે હંમેશા અવકાશમાં રસ ધરાવતી હતી. બાળપણના અભ્યાસ દરમિયાન તેઓ નાસા અને આરોના સમાચારને તેમના પાસે રાખતી હતી.
તેમના નાના ભાઈ બહેનોની અને તેમના બે બાળકોની જવાબદારી ઉઠાવનારી રિતુનું અંગત જીવન સાદીગીભર્યુ છે, અવકાશ વિજ્ઞાનમાં તેમની કુશળતાને લીધે તે ઇસરો અને અવકાશ વિજ્ઞાનમાં ભારતની 'રોકેટ વુમન' તરીકે જાણીતી છે. રિતુએ 1997માં ઇસરો સાથે તેમની સફરની શરૂ કરી હતી.
