102 ટનલ,102 પૂલ અને 96 કિલોમીટરનો આ સફર. આ છે કાલકા-શિમલા વર્લ્ડ હેરિટેજ ટ્રેક. કાલકાથી શરૂ થનારો આ વિશ્વ ધરોહર રેલ માર્ગ પર્વતો અને સર્પાકાર રસ્તાઓથી થઇને પર્વતોની રાણી શિમલા સુધી સહેલાણીઓને પહોંચાડે છે. 9 નવેમ્બર 1903નાં રોજ આ રેલ માર્ગની શરૂઆત થઇ હતી.
આ રેલવે ટ્રેક ટૂરિસ્ટ માટે હમેશા આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. દરરોજ હજારો પર્યટક પ્રકૃતિનાં સુંદર નજારાનો લુત્ફ ઉઠાવે છે. 102 પૂલ અને ચાર માળનાં સ્ટોન આર્ચ પૂલ તેમજ મનમોહક ઘાટી વિસ્તારમાંથી પસાર થતો આ ટ્રેક જોવા માટે દુનિયાભરથી સહેલાણીઓ આવે છે.
કાલકા-શિમલા રેલવે ટ્રેકનાં નિર્માણ કાર્યની શરૂઆત સન 1898માં થઇ હતી. તે દરમિયાન આ નિર્માણ પાછળ 86 લાખ 78 હજાર પાંચસો રૂપિયા બજેટ ફાળવવામાં આવ્યું હતું. પણ જ્યારે આ ટ્રેકનું નિર્માણ કાર્ય પૂર્ણ થયુ ત્યારે બજેટ વધીને બમણું થઇ ગયુ હતું.
આ પ્રોજેક્ટને પૂર્ણ કરવાની જવાબદારી બ્રિટિશ ચીફ એન્જિનીયર એચ.એસ.હેરલીંગટનની હતી. જેણે 9 નવેમ્બર,1903નાં વાયસરાય લોર્ડ કર્ઝને તેનો આગાઝ કર્યો હતો.
યૂનેસ્કોએ 8 જૂલાઇ 2008માં તેને વર્લ્ડ હેરીટેજ સાઇટની લિસ્ટમાં શામેલ કર્યો. આપને જણાવી દઇએ કે આ રેલ ટ્રેક સમુદ્ર સપાટીથી 2075 મીટરની ઉંચાઇ પર છે. આ ટ્રેક પર ટોય ટ્રેન ચાલે છે કાલકાથી શિમલા સુધી પહોચવા માટે આ રૂટ પર 5થી 6 કલાક લાગે છે.
રેલવે ટ્રેકનાં નિર્માણમાં સોલન વાસી બાબા ભલ્ખુ રામનું યોગદાન અહ્મ માનવામાં આવે છે. તેથી જ તેમનાં નામ પર શિમલામાં એક લાઇબ્રેરી પણ છે.
કહેવાય છે કે આ ટ્રેક માટે સર્વે થઇ રહ્યો હતો ત્યારે ભલ્ખૂ રામે જ સર્વે ટીમ અને ચીફ એન્જીનિયરની સાથે તેની રૂપરેખા બનાવવામાં મદદ કરી હતી.
સામાન્ય સીઝનમાં દરરોજ આ ટ્રેક પર દોઢથી બે હજાર લોકો સફર કરે છે. એવું કહેવાય છે કે, આ ટ્રેકનાં નિર્માણની યોજના અંગ્રેજોએ કિન્નોરમાં નક્કી કરી હતી.
