આ વૃક્ષ દુષ્કાળમાં ખીલખીલાટ કરે છે, આજે તેના ભવિષ્ય પર સંકટના વાદળો

ચુરુ, રાજસ્થાન: રાજ્યના ફૂલ રગત રોહિડાના વૃક્ષની સતત ઉપેક્ષા થઈ રહી છે. આકરી ગરમી અને માઈનસ શિયાળામાં પણ પોતાનું વર્ચસ્વ જાળવી રાખનાર આ વૃક્ષની દરેક વસ્તુ મૂલ્યવાન છે. ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર એવા રગત રોહિડા વૃક્ષની અવગણના કરવાથી ભવિષ્યમાં તેના અસ્તિત્વ પર જોખમ આવી શકે છે.

દુષ્કાળમાં પણ ગૂંજતું રહેતું આ વૃક્ષ માત્ર શોભા નથી, પરંતુ રેતાળ પ્રદેશની સ્થિરતા માટે પણ આ વૃક્ષ ખૂબ જ ઉપયોગી છે. ડિસેમ્બરથી એપ્રિલ સુધી અનેક પ્રકારના તેજસ્વી ફૂલોથી ગુંજી ઉઠતું આ વૃક્ષ દરેકને પોતાની તરફ આકર્ષિત કરે છે.

ખેડૂત રણવીરનું કહેવું છે કે, રાજ્ય સરકારે 1983માં રોહીડા ફૂલને રાજ્ય ફૂલ તરીકે જાહેર કર્યું હતું, પરંતુ આજે તે પોતાના અસ્તિત્વની લડાઈ લડી રહ્યું છે. તેના સંરક્ષણ માટે સરકાર દ્વારા કોઈ ખાસ આયોજન કરવામાં આવ્યું નથી. સ્થિરતા માટે પણ આ વૃક્ષ ખૂબ જ ઉપયોગી છે.

જણાવી દઈએ કે, રોહિડાની લણણી અને તેના લાકડાની હેરફેર પર પ્રતિબંધ છે, જો કોઈ આવું કરતું જોવા મળે છે, તો વન વિભાગને તેની સામે વન અધિનિયમ હેઠળ કાર્યવાહી કરવાનો અધિકાર છે. તે જ ખેડૂત આજે તે લેવાનો ઇનકાર કરી રહ્યો છે અને દલીલ કરે છે કે, આ ઝાડ નીચે પાક ઉગતો નથી.

રગત રોહિડા ઔષધીય ઉપયોગમાં પણ મહત્વપૂર્ણ છે. રગત રોહિડાનો ઉપયોગ ત્વચા, ફોડલી, પેટના રોગો, ઘા, કાનના રોગો, આંખના રોગોની દવામાં પણ થાય છે. રગત રોહિડાનો ઉપયોગ પેશાબના રોગોની દવામાં પણ થાય છે. તે પેટ સંબંધિત રોગોમાં ખૂબ જ ફાયદાકારક છે અને તેનો ઉપયોગ લિવ-52 દવામાં પણ થાય છે.

<br />રગત રોહિડાનું લાકડું મૂલ્યવાન અને ખૂબ જ મજબૂત છે. રોહીડ લાકડાની ઉંમર 100 વર્ષ હોવાનું કહેવાય છે. કહેવાય છે કે, 100 વર્ષ સુધી રોહિદનું બનેલું ફર્નિચર બગડતું નથી અને તેના લાકડામાં કીડા પણ નથી આવતા.

રગત રોહિડાની અછતનું એક મુખ્ય કારણ તેના લાકડાની મજબૂતાઈ પણ છે, જે લોકોને તેની તરફ આકર્ષે છે. રગત રોહિડાને સજાવટની ચીજવસ્તુઓ, ફર્નિચર બનાવવા અને ઘરની બારી-બારણા બનાવવા માટે આડેધડ કાપવામાં આવ્યો હતો અને આજે પણ તે થઈ રહ્યું છે.