Explained: હિન્દુઓના ગરુડ દેવતા શા માટે છે મુસ્લિમ દેશ Indoneisaનું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક
ઇન્ડોનેશિયાની (Indoneisa) સંસદે તાજેતરમાં તેની રાજધાની જકાર્તાને નુસન્તારા (Nusantara)થી બદલવાનો નિર્ણય લીધો છે. ઇન્ડોનેશિયાનો લાંબો હિન્દુ ઇતિહાસ આ નિર્ણય માટે ચર્ચામાં છે, તેમજ ઇન્ડોનેશિયાનું રાષ્ટ્રીય પ્રતીક (National Emblem) ગરુડ પંચશિલા હિન્દુ ધર્મ (Hindu Religion) પર આધારિત છે.
1/ 6 તાજેતરમાં ઇન્ડોનેશિયા (Indoneisa)ની રાજધાનીને અત્યંત ભીડભાડવાળા જકાર્તા (Jakarta)માંથી ખસેડવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. નવી રાજધાની બોર્નિયો ટાપુના પૂર્વમાં કાલમંતાનમાં સ્થાયી થશે, જેનું નામ નુસાંત્રા (Nusantara) છે. આ દેશમાં હિન્દુ ઇતિહાસ ઘણો લાંબો રહ્યો છે. નુસાંત્રા હિન્દુ ઇતિહાસ સાથે પણ ગાઢ રીતે સંકળાયેલું છે. આ શહેરના નામનાં કારણે ફરી એકવાર ઇન્ડોનેશિયાનો ઈતિહાસ જોડીને રાખવામાં આવી રહ્યો છે. એટલું જ નહીં, આ કારણે અહીંનો લોગો પણ ચર્ચામાં છે જે ભારતીય પૌરાણિક પાત્ર ગરુડના રૂપમાં છે.
2/ 6 ઇન્ડોનેશિયા પ્રતીક ચિન્હ ગરુડ પંચશિલા (Garuda Pancasila) છે, તેના મુખ્ય ભાગ પર ગરુડ છે અને તેની છાતી પર હર્લ્ડિક ઢાલ સાથે પગમાં એક સ્ક્રોલ છે. ઢાલના પાંચ પ્રતીકો પંચસિલનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે જે ઇન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રીય વિચાર પ્રવાહના પાંચ સિદ્ધાંતો છે. તેની નીચે ગરુડના પંજા છે જે "ભિન્નેકા તુંગગલ ઇકા" લખાણ સાથે સ્ક્રોલ પકડે છે જેનો અર્થ વિવિધતામાં એકતા થાય છે.
3/ 6 ગરુડ પંચશિલાની ડિઝાઇન સુલતાન હામિદ બીજાએ પોન્ટિયાનકથી ઇન્ડોનેશિયાના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ સુકર્ણોની દેખરેખ હેઠળ કરી હતી. તેમને 11 ફેબ્રુઆરી, 1950ના રોજ ઇન્ડોનેશિયામાં રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે અપનાવવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રતીકના એક મહિના પહેલા સુલતાન હામિદ બીજા સાથે મળીને સ્ટેટ સીલ્સ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી, જે તે સમયે વિભાગ વિનાના મંત્રી હતા. સમિતિનું કામ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા સૂચિત રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોની પસંદગી કરવાનું હતું.
4/ 6 ઇન્ડોનેશિયાના ઇતિહાસમાં હિન્દુ સંસ્કૃતિ (Hindu Culture)નો ઊંડો અને ખૂબ લાંબો સમય ગાળો રહ્યો છે. હિન્દુ ધર્મમાં ગરુડને ભગવાન વિષ્ણુના વાહન તરીકે આદરણીય માનવામાં આવે છે. ગરુડ ખાસ કરીને ઇન્ડોનેશિયાના ટાપુઓમાં જોવા મળે છે, ખાસ કરીને જાવા અને બાલીની પરંપરાઓ અને વાર્તાઓમાં. ઘણી વાર્તાઓમાં ગરુડને જ્ઞાન, શક્તિ, હિંમત, વફાદારી અને શિસ્તના પ્રતીક તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે.
5/ 6 ગરુડ માત્ર હિન્દુ જ નહીં પરંતુ ઘણી પૌરાણિક કથાઓનો ભાગ છે. ખાસ કરીને પૌરાણિક ગોલ્ડન ઇગલ ગરુડ હિન્દુ (Hindu Religion) ઉપરાંત બૌદ્ધ ધર્મ સાથે સંકળાયેલો છે. ગરુડની પાંખો છે, ચાંચ અને પગ સોનેરી છે જ્યારે તેના હાથ અને તન મનુષ્ય જેવા લાગે છે. ગરુડ માત્ર ઇન્ડોનેશિયામાં જ નહીં પરંતુ દક્ષિણ અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના દેશોના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોમાં પણ દેખાય છે. ગરુડ મધ્યયુગ સુધી ઇન્ડોનેશિયાના ટાપુઓ પર ફેલાયેલા હિન્દુ સામ્રાજ્યનો હોવાનું કહેવાય છે.
6/ 6 ઇન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રીય પ્રતીકમાં જે ગરુડ છે તે ઘણી રીતે ઇન્ડોનેશિયાને ખાસ તરીકે પ્રદર્શિત કરે છે. આ પ્રતીકમાં ગરુડની ભુજાઓ ખાસ કરીને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે જે ઇન્ડોનેશિયાની 17 ઓગસ્ટ, 1945ની સ્વતંત્રતા તારીખની ઝલક આપે છે. પ્રતીકના દાણામાં પાંખોની સંખ્યા 17 છે જે 17 તારીખનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, તેની પૂંછડીની પાંખોની સંખ્યા 8 છે જે ઓગસ્ટ મહિનાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ગળામાં પાંખોની કુલ સંખ્યા 45 છે જે વર્ષ 1945નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.