Haridwar: ધર્મ નગરી હરિદ્વારના આ 9 ઘાટો પર ગંગા સ્નાન કરવાથી થાય છે દરેક મનોકામના પૂર્ણ, જાણો

વિશ્વ પ્રસિદ્ધ હરિદ્વાર 'ધર્મ નગરી'ના નામથી વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. મનસા દેવી, ચંડી દેવી, બિલકેશ્વર મહાદેવ અને અનેક મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક સ્થળો અહીં આવેલા છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, સનાતન ધર્મમાં હરિદ્વારનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. જ્યારે હરિદ્વારની હર કી પૌરી પણ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે, જ્યાં દર 12 વર્ષ પછી મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવે છે અને દર 6 વર્ષ પછી અર્ધ મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવે છે. મહાકુંભમાં દેશ-વિદેશમાંથી શ્રદ્ધાળુઓ ગંગામાં સ્નાન કરવા માટે હરિદ્વાર આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે હર કી પૌરીના ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી તમામ દુ:ખોનો નાશ થાય છે સાથે જ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.સાથે જ બધી મનોકામનાઓ પણ પૂર્ણ થાય છે.

હરિદ્વારમાં ગંગાના કિનારે બનેલા તમામ ઘાટનું વિશેષ મહત્વ છે. હર કી પૌરીના આ 9 ગંગા ઘાટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જેમાં બ્રહ્મકુંડ ઘાટ, કુશાવર્ત ઘાટ, વિષ્ણુ ઘાટ, બિરલા ઘાટ, નાઈ ઘાટ, ગૌ ઘાટ, સતી ઘાટ, બિલકેશ્વર ઘાટ અને નીલેશ્વર ઘાટનો સમાવેશ થાય છે.

બ્રહ્મકુંડ ઘાટઃ બ્રહ્મકુંડ ઘાટનો ઉલ્લેખ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કરવામાં આવ્યો છે. અનાદિ કાળમાં સમુદ્ર મંથનમાંથી નીકળેલા અમૃત કળશને બચાવવા માટે દેવતાઓ કળશ લઈને બહાર આવ્યા હતા. આ દરમિયાન પૃથ્વી પર ચાર જગ્યાએ અમૃતના ટીપા પડ્યા હતા - હરિદ્વાર, પ્રયાગરાજ, નાસિક અને ઉજ્જૈન. હરિદ્વારમાં હર કી પૌરી પર અમૃતનું એક ટીપું પડ્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે બ્રહ્મકુંડ ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી જન્મ પછીના દુ:ખનો નાશ થાય છે. સાથે જ માણસને મોક્ષ પણ મળે છે. પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ બ્રહ્મકુંડ ઘાટનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. દેશ-વિદેશના વિવિધ રાજ્યોમાંથી આવતા ભક્તો અહીં ગંગામાં સ્નાન કરીને પુણ્ય પ્રાપ્ત કરે છે.

કુશાવર્ત ઘાટઃ હરિદ્વારમાં હર કી પૌરી સ્થિત કુશાવર્ત ઘાટ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે. કુશાવર્ત ઘાટનું વર્ણન ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પણ કરવામાં આવ્યું છે. કહેવાય છે કે અહીં ભગવાન દત્તાત્રેયની તપોસ્થળી છે. અહીં ભગવાન દત્તાત્રેયનું મંદિર બનેલું છે. કુશાવર્ત ઘાટ પર, પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે ધાર્મિક વિધિઓ કરવામાં આવે છે. અહીં અસ્થિઓનું દાન કે પિંડ દાન કરવાથી પૂર્વજોની આત્માને શાંતિ મળે છે. તેમજ અહીં દાન કરવાથી પિતૃઓની કૃપા પણ પ્રાપ્ત થાય છે.

નાઈ ઘાટઃ હરિદ્વારમાં હર કી પૌરી ખાતે નાઈ ઘાટ આવેલો છે. આ ઘાટ પર મુંડન વિધિ કરવામાં આવે છે. મૃતકોની અસ્થિ વિસર્જન પછી, પરિવારના સભ્યોની મુંડન વિધિ કરવામાં આવે છે. આ ઘાટની માન્યતા છે કે અહીં મુંડન કરાવ્યા બાદ ગંગામાં સ્નાન કરવાથી ફળ મળે છે.

ગૌ ઘાટઃ હર કી પૌરી પર બનેલા ગૌ ઘાટનું પણ વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં અસ્થિનું વિસર્જન કર્યા પછી, મુંડન વિધિ કરવા અને પછી ગાયનું દાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. ગાયને ચારો, ફળ, રોટલી વગેરેનું દાન કરવાથી પિતૃઓની આત્માને શાંતિ આપવાનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. આ ઘાટ પર મોટી સંખ્યામાં ગાયો રહે છે, જેઓ ચારો, ફળ, રોટલી વગેરેનું દાન કરીને માનસિક શાંતિ મેળવે છે.

બિરલા ઘાટઃ હર કી પૌરી સ્થિત બિરલા ઘાટને પણ વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. બિરલા ઘાટ ઘડિયાળના ટાવરની નજીક બાંધવામાં આવેલો એકમાત્ર ઘાટ છે. બિરલા ઘાટની પોતાની માન્યતા છે કે તેની જમીનમાં હનુમાનજીની પ્રતિમા છે. આ ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી સુખ, સમૃદ્ધિ અને સન્માન મળે છે. બિરલા ઘાટને હનુમાન ઘાટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે પાંડવો આ ઘાટ પર રોકાયા હતા. આ ઘાટ પર સ્નાનનું વિશેષ મહત્વ છે.

સતી ઘાટઃ હરિદ્વાર સ્થિત સતી ઘાટનું વર્ણન ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કરવામાં આવ્યું છે. સતી ઘાટ દક્ષ પ્રજાપતિની નગરી અને ભગવાન શિવના સાસરામાં કંખલમાં બનેલો છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, પ્રાચીન સમયમાં જે વ્યક્તિનું મૃત્યુ ઓછા સમયમાં થતી હતી, તેમની પત્ની પણ તેની સાથે અંતિમ સંસ્કાર કરી લેતી હતી. જેમની યાદમાં સતી ઘાટ પર નાના મંદિરો બનાવવામાં આવ્યા છે. સતી ઘાટને અસ્થિ પ્રવા ઘાટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ ઘાટ પર અસ્થિઓનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે. દેશના વિવિધ રાજ્યોમાંથી લોકો સતી ઘાટ પર અસ્થિ વિસર્જન કરવા આવે છે. એવું કહેવાય છે કે સતી ઘાટ પર ભસ્મનું વિસર્જન કર્યા પછી ગંગામાં સ્નાન કરવાથી પૂર્વજોની આત્માઓને શાંતિ મળે છે. સાથે જ લોકોને ફળ પણ મળે છે.

બિલકેશ્વર ઘાટઃ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં બિલકેશ્વર ઘાટનું વિશેષ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. બિલકેશ્વર ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી માત્ર પુણ્ય જ નથી મળતું, પરંતુ સુખ-સમૃદ્ધિ પણ મળે છે. બિલકેશ્વર ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. મહાકુંભ અને સ્નાન ઉત્સવો પર બિલકેશ્વર ઘાટ પર ગંગા સ્નાનનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે.

વિષ્ણુ ઘાટઃ હર કી પૌરી ખાતે બનેલ વિષ્ણુ ઘાટનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ છે. અહીં ભગવાન વિષ્ણુનું મંદિર બનેલું છે. આ ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. કહેવાય છે કે આ ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન અને ભગવાન વિષ્ણુના જપનું વિશેષ મહત્વ છે. ગંગામાં સ્નાન કરીને ભગવાન વિષ્ણુનો જાપ કરવાથી બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. (નોંધ: આ સમાચાર ધારણાઓ પર આધારિત છે. News18 આની પુષ્ટિ કરતું નથી.)

નિલેશ્વર ઘાટઃ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પણ નીલેશ્વર ઘાટનું વર્ણન વિશેષ રીતે કરવામાં આવ્યું છે. નિલેશ્વર ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવા માટે દેશના વિવિધ રાજ્યોમાંથી લોકો આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે નીલેશ્વર ઘાટ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાથી પુણ્ય મળે છે. અહીં મહાકુંભ અને સ્નાન ઉત્સવ પર ગંગામાં સ્નાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે.