આ પાનની દેશ દુનિયામાં ભરપૂર માંગ, કમાણી એટલી રુપિયા ક્યાં રાખવા વિચારશો

દેશ અને દુનિયામાં કોરોનાના બાદથી જ ઔષધીય છોડની માંગમાં ઝડપી વધારો જોવા મળ્યો છે. આ જ કારણ છે કે દેશના ઘણા ભાગોમાં ઔષધીય છોડની ખેતી પણ શરૂ થઈ ગઈ છે. મોસમી પાકોની તુલનામાં ઔષધીય છોડ ખેડૂતને ઓછા ખર્ચે વધુ લાભ અપાવી રહ્યાં છે. ત્યારે આજે અમે આવાં જ ઔષધિય ગુણો ધરાવતા કરી પત્તા એટલે કે મીઠા લીમડાની ખેતી વિશે જણાવવા જઈ રહ્યાં છીએ.

દેશમાં ઔષધીય છોડની માંગ વધવા પર કેન્દ્ર સરકારે એક વર્ષમાં 75 હજાર હેક્ટરમાં તેની ખેતી કરવાનો લક્ષ્‍યાંક રાખ્યો છે. સરકારી અહેવાલ અનુસાર, ગત અઢી વર્ષમાં ઔષધીય છોડની માંગમાં ઝડપથી વધારો નોંધાયો છે. તેથી આ જ કારણસર હવે ઔષધીય છોડની ખેતી પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. આસિવાય લક્ષ્યાંક પૂર્ણ કરવા માટે સરકાર ખેડૂતોને સબસિડી પણ આપી રહી છે. એમપી અને રાજસ્થાન સહિત ઘણા રાજ્યોમાં ઔષધીય છોડની ખેતી માટે સબસિડીની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે.

ખેડૂતો મીઠા લીમડાની ખેતી થકી નફાકારક ખેતી કરી શકે છે. મીઠા લીમડાનો ઉપયોગ મસાલા સિવાય જડીબુટ્ટીઓ તરીકે પણ થાય છે. વજન ઘટાડવાથી લઈને પેટના રોગ અને ઈન્ફેક્શનમાં પણ તે ખૂબ ઉપયોગી સાબિત થાય છે. બજારમાં તેની વધતી માંગ અને વપરાશને કારણે ખેડૂતો મીઠા લીમડાની ખેતી કરીને માલામાલ થઈ શકે છે.

સરકાર દ્વારા અપાય છે 75% સબસિડી- ભારતમાં ઔષધીય વનસ્પતિઓ અને વનસ્પતિઓનું ઉત્પાદન વધારવા માટે રાષ્ટ્રીય આયુષ મિશન યોજના ચલાવવામાં આવી રહી છે. જેમાં સરકાર ખેડૂતોને 75% સબસિડી આપે છે. જેમાં ખેડૂતોને 140 જડીબુટ્ટીઓ અને હર્બલ છોડની ખેતી માટે અલગ-અલગ દરે સબસિડી આપવામાં આવે છે. અરજી કરનારા લાભાર્થી ખેડૂતોને ઔષધીય છોડની ખેતીના ખર્ચ પર 30 ટકાથી 50 અને 75 ટકા સુધીની નાણાંકીય સબસિડીનો લાભ મળે છે.

અનુકૂળ આબોહવા- ઉષ્ણકટિબંધીય અને ઉપ-ઉષ્ણકટિબંધીય આબોહવા મીઠા લીમડાની ખેતી માટે સારી માનવામાં આવે છે. છોડને વિકાસ માટે સીધા પ્રકાશની જરૂર છે. તેથી જ તેને છાંયડો આવતો હોય તેની જગ્યાએ રોપવા જોઈએ નહીં. વધારે ઠંડક અને છાંયડો છોડ માટે નુક્શાન કારક સાબિત થઈ શકે છે.

જમીન- મીઠા લીમડાની ખેતી માટે યોગ્ય જળ નિકાસ ધરાવતી ફળદ્રુપ જમીનની જરૂર પડે છે, પાણી ભરાઈ રહેતી લીસી કાળી જમીન આ ખેતી માટે યોગ્ય નથી. જમીનનું PH મૂલ્ય પણ 6થી 7ની વચ્ચે હોય તે જરૂરી છે.

ખેતી માટે યોગ્ય સમય-શિયાળાની ઋતુ સિવાય મીઠો લીમડો ગમે ત્યારે વાવી શકાય છે. મોટાભાગે આ છોડનું માર્ચ મહિનામાં વાવેતર કરવું સારું છે, માર્ચમાં વાવેતર કર્યા પછી સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર મહિનામાં તે લલણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે.

ખેતરની તૈયારી- ખેતરને સારી રીતે ખેડવા માટે સૌપ્રથમ ઊંડે સુધી ખેડાણ કરો, ખેતર ખેડ્યા પછી કલ્ટીવેટર સાથે 2-3 વખત ખેડો. આવું કરવાથી જમીનનું સ્તર બરાબર થઈ તે સમતલ બની જશે. આ બાદ ખેતરમાં 3-4 મીટરના અંતરે ઓછા ઉંડા ખાડાઓ તૈયાર કરો, આ ખાડાઓ લાઈનસર તૈયાર કરવા અને દરેક લાઈન વચ્ચે સમાન અંતર જાળવો. આ ખાડાઓને 15 દિવસ અગાઉ જમીનમાં યોગ્ય પ્રમાણમાં જૂના છાણીયું ખાતર અને જૈવિક ખાતર ભેળવીને ભરો અને પછી ખાડાઓમાં સિંચાઈ કરો.

મીઠા લીમડાની વાવણી- મીઠા લીમડાની ખેતી બીજ અને કલમ બંને દ્વારા કરી શકાય છે. બંને પદ્ધતિમાં વાવેતર કરવાથી ઉપજ એકસરખી મળે છે, બિયારણ વડે વાવણી કરવા માટે એક એકરમાં લગભગ 70 કિલો બીજની જરૂર પડશે, બીજને ખેતરમાં બનાવેલા ખાડામાં વાવવામાં આવે છે. તેના બીજને ખાડામાં રોપતા પહેલાં ગૌમૂત્રથી ઉપચારિત કરવા જોઈએ. સારવાર કરેલ બીજ 3-4 સે.મીની ઊંડાઈએ ખાડાઓમાં વાવવામાં આવે છે. વાવણી પછી છોડને હળવી સિંચાઈની જરૂર પડે છે, જેથી બીજ માટીમાં યોગ્ય રીતે ભળી જાય.

ખેડૂતો માટે સરકાર જુદી જુદી યોજનાઓ લાવતી હોય છે જોકે ઘણીવાર ખેડૂતો સામે સમસ્યા એ હોય છે કે તેમના સુધી આ યોજનાનો ફાયદો પહોંચતો નથી, પછી તે પાક વીમા યોજના હોય કે ખાતર મેળવવાનું હોય.

(ડિસ્ક્લેમરઃ અહીં આપવામાં આવેલ બિઝનેસ આઈડિયા અથવા ખેતીની જાણકારી ફક્ત સમાન્ય માહિતી રજૂ કરે છે. ન્યુઝ 18 ગુજરાતી કે તેનું મેનેજમેન્ટ તેના માટે જવાબદાર નથી. કોઈપણ રોકાણ કરતા પહેલા આપની વિવેકબુદ્ધિનો ઉપયોગ ચોક્કસ કરો.)