ગાય-ભેંસ ઓછું દૂધ આપે છે તો આ ઔષધીય પદ્ધતિ આપનાવો પછી જુઓ કમાલ

ભારતના દૂધ-ડેરી ઉત્પાદનોની સમગ્ર વિશ્વમાં માંગ છે. પહેલા આ ધંધો દૂધ, દહીં, માખણ પૂરતો સીમિત હતો, પરંતુ હવે ચીઝ, મેયોનીઝ, પનીર અને ટોફુની માંગ પણ વધી છે. આ માંગને પહોંચી વળવા માટે દૂધનો પુષ્કળ વપરાશ થાય છે. કેટલાક ડેરી ધંધાર્થીઓ પશુઓની સંખ્યા વધારીને દૂધની માંગ પૂરી કરે છે તો કેટલાક પશુઓને ઇન્જેક્શન આપીને, પરંતુ આ સંપૂર્ણપણે અસુરક્ષિત છે, જે પશુઓના સ્વાસ્થ્ય માટે ખરાબ છે. આવી સ્થિતિમાં ઔષધીય રીતે દૂધનું ઉત્પાદન કેવી રીતે વધારવું તે જાણો.

ભારતની લગભગ 55 થી 60 ટકા વસ્તી ખેતી પર નિર્ભર છે. આમાંના મોટાભાગના ખેડૂતો નાના અને સીમાંત ખેડૂતો છે, ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે સરકાર તેમને પશુપાલન અંગે પણ સલાહ આપે છે. પરંતુ ઘણી વખત એવું બને છે કે ખેડૂતો ફરિયાદ કરે છે કે તેમની ગાય કે ભેંસ ઓછું દૂધ આપવા લાગી છે. જેના કારણે ખેડૂતોને ભારે હાલાકી પડી રહી છે. તેની પાછળ ઘણા કારણો છે. આવો જાણીએ ગાય-ભેંસની દૂધ આપવાની ક્ષમતા વધારવાની રીતો.

ઘરેલુ ઔષધિ બનાવો: દવા બનાવવા માટે 250 ગ્રામ ઘઉંનો દલીયો, 100 ગ્રામ ગોળની ચાસણી (અવટી), 50 ગ્રામ મેથી, એક કાચું નારિયેળ, 25-25 ગ્રામ અજવાળ અને જીરાની જરૂર પડશે. દવા બનાવવા માટે સૌપ્રથમ દલીયો, મેથી અને ગોળ પકાવો. પછી નારિયેળને પીસીને ઉમેરો. જ્યારે તે ઠંડુ થઈ જાય, ત્યારે તેને પ્રાણીને ખવડાવો. આ સામગ્રી 2 મહિના સુધી સવારે ખાલી પેટ જ ખવડાવવી જોઈએ. 25-25 ગ્રામ અજવાળ અને જીરું ગાયના વિહાયા પછી 3 દિવસ પછી જ આપવું જોઈએ, 21 દિવસ સુધી ગાયને સામાન્ય ખોરાક આપવો જોઈએ. જ્યારે ગાયનું બાળક 3 મહિનાનું થઈ જાય અથવા ગાયનું દૂધ ઓછું થઈ જાય ત્યારે તેને દરરોજ 30 ગ્રામ જવસની દવા ખવડાવવી, તેનાથી દૂધ ઓછું નહીં થાય.

સરસવના તેલ અને લોટમાંથી દવા બનાવો: દવા બનાવવા માટે સૌપ્રથમ 200 થી 300 ગ્રામ સરસવનું તેલ, 250 ગ્રામ ઘઉંનો લોટ લેવો, હવે બંનેને ભેળવીને સાંજના સમયે ચારો અને પાણી આપ્યા બાદ પશુને ખવડાવો. ધ્યાન રાખો કે દવા ખવડાવ્યા પછી પશુને પાણી ન આપવું. એટલું જ નહીં, આ દવા પાણી સાથે પણ ન આપવી જોઈએ. અન્યથા પશુને કફ/ઉધરસની સમસ્યા થઈ શકે છે. આ દવા પશુને માત્ર 7-8 દિવસ સુધી ખવડાવવી જોઈએ, જ્યારે પશુને લીલો ચારો અને કપાસિયા વગેરેનો ખોરાક આપવો જોઈએ.

ગાય અને ભેંસનું દૂધ ઘાસ ખાવાથી વધે છે: પશુપાલન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર ગાય-ભેંસનું દૂધ ઘાસ ખવડાવવાથી વધે છે. લોબિયા ઘાસમાં ઔષધીય ગુણો હોય છે જે દૂધની માત્રામાં વધારો કરે છે. લોબિયા ઘાસની વિશેષતા એ છે કે આ ઘાસ અન્ય ઘાસ કરતાં વધુ સુપાચ્ય હોય છે. તેમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં પ્રોટીન અને ફાઈબર હોય છે, જે દૂધવાળા પ્રાણીઓ માટે જરૂરી છે.

દૂધાળા પશુ ગાય, ભેંસની કાળજી પણ જરૂરી છે: દૂધાળા પશુઓ, ગાયો અને ભેંસોના રહેવા માટેનું બિડાણ સ્વચ્છ હોવું જોઈએ. ત્યાં પ્રકાશ અને હવાની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ. પશુઓ માટે એક નક્કર જગ્યા પણ હોવી જોઈએ જેથી તે વરસાદ દરમિયાન આરામથી બેસી શકે, પશુને લીલો ચારો ખવડાવવો જોઈએ. આના કારણે દૂધનું પ્રમાણ વધે છે, આ ઉપરાંત પશુને સમયાંતરે રસી આપવી જોઈએ જેથી પશુ ઝડપથી રોગની પકડમાં ન આવે.