આધાર કાર્ડ ભારતમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઓળખનો પૂરાવા પૈકી એક છે. તેમાં ઓળખ પુરાવા છે જેમાં ફિંગરપ્રિન્ટ વિગતો, સરનામું, સંપર્ક વિગતો અને અન્ય વ્યક્તિગત માહિતીનો સમાવેશ થાય છે. આધાર કાર્ડમાં 12 અંકનો અનન્ય નંબર હોય છે, જેને આધાર અથવા UID નંબર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દસ્તાવેજ દેશના સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઓળખ દસ્તાવેજોમાંનો એક છે. તે ઘણા વહીવટી તેમજ સરકારી હેતુઓ માટે જરૂરી છે. નવું બેંક ખાતું, પાસપોર્ટ, પાન કાર્ડ અને અન્ય ખોલતી વખતે તે સૌથી મહત્વપૂર્ણ સરનામાના પુરાવાઓમાંનું એક છે.
તેમજ નવજાત શિશુ અથવા 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે આધાર કાર્ડની સુવિધા ઉપલબ્ધ નહોતી. 2018 માં, યુનિક આઈડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (UIDAI) એ બાળકો માટે આધાર કાર્ડ લોન્ચ કર્યું. વાદળી આધાર કાર્ડ, જેને બાળ આધાર કાર્ડ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે વાદળી રંગમાં આવે છે અને ખાસ બાળકો માટે રચાયેલ છે.
બ્લુ આધાર કાર્ડ પુખ્ત વયના લોકો માટે જારી કરાયેલા અસલ કાર્ડથી થોડા અલગ હોય છે. આ આધાર કાર્ડ્સમાં, બાળકના આઇરિસ અને ફિંગરપ્રિન્ટ સ્કેન જરૂરી નથી. બાળકના આધાર કાર્ડને ચકાસવા માટે, માતાપિતામાંથી એકે તેમનું અસલ આધાર કાર્ડ અને બાળકોનું અધિકૃત જન્મ પ્રમાણપત્ર રજૂ કરવું પડશે.
બાળ આધાર કાર્ડમાં 12 અંકનો અનન્ય ઓળખ નંબર પણ હોય છે અને તે વાદળી રંગમાં આવે છે. જો કે, જ્યારે બાળક પાંચ વર્ષનું થાય છે, ત્યારે માતાપિતાએ કાર્ડ અપડેટ કરવું પડશે નહીં તો તે અમાન્ય થઈ જશે. માતાપિતાએ હાલના આધાર કાર્ડમાં તેમના પાંચ વર્ષના બાળકના ફોટોગ્રાફ, ફિંગરપ્રિન્ટ અને આઈરિસ સ્કેન અપડેટ કરવાના રહેશે.
બાલ આધાર કાર્ડની માન્યતા પાંચ વર્ષની છે. જો કે, માતા-પિતા નિયત માર્ગદર્શિકાને અનુસરીને માન્યતા વધારી શકે છે. આમ કરવાથી, બાળક પાંચ વર્ષનું થઈ જાય પછી પણ બાળક આધાર કાર્ડને માન્ય આઈડી પ્રૂફ તરીકે વાપરી શકાય છે. બાળકોની વિગતો તેમના આધારની વિગતોમાં અપડેટ કરવા માટે સરકાર કોઈ ફી લેતી નથી.
બાળકના આધાર કાર્ડ માટે અરજી કરવા માટે, માતા-પિતાએ નોંધણી કેન્દ્રમાં અમુક દસ્તાવેજો સાથે રાખવાની જરૂર છે. એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે પ્રમાણીકરણ હેતુઓ માટે વપરાશકર્તાઓએ દસ્તાવેજોને તેમના મૂળ સ્વરૂપમાં રાખવા જરૂરી છે. વપરાશકર્તાઓને આ તમામ દસ્તાવેજોની ફોટોકોપી સાથે રાખવાની પણ સલાહ આપવામાં આવે છે જો તેઓને કોઈ સબમિટ કરવાની જરૂર હોય તો. આ સાથે જે બાળકનું આધાર કાર્ડ બની રહ્યું છે તેના માતા-પિતાને પણ સાથે લાવવાના રહેશે. જરૂરી દસ્તાવેજોની સૂચિમાં સમાવેશ થાય છે - જન્મ પ્રમાણપત્ર, માતાપિતાનું આધાર કાર્ડ, સરનામાનો પુરાવો અને શાળા ID (જો બાળક શાળામાં હોય તો).
યુઝર બ્લુ આધાર કાર્ડ માટે ઓનલાઈન અરજી કરી શકતા નથી. જો કે, તેઓ UIDAIના અધિકૃત વેબ પોર્ટલ પર નજીકના આધાર કેન્દ્રની તપાસ કરી શકે છે. તેઓ તેના માટે જરૂરી દસ્તાવેજોની યાદી પણ ચકાસી શકે છે. આધાર કાર્ડ નોંધણી પ્રક્રિયા સાથે આગળ વધતા પહેલા જરૂરી દસ્તાવેજો તૈયાર રાખવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. વપરાશકર્તાઓ UIDAI બ્લુ આધાર કાર્ડ માટે ઑનલાઇન અરજી કરવાનું પણ પસંદ કરી શકે છે. આ UIDAI ની સત્તાવાર વેબસાઇટ - https://uidai.gov.in/ પરથી કરી શકાય છે.
બાળ આધાર કાર્ડમાં 12 અંકનો અનન્ય ઓળખ નંબર પણ હોય છે અને તે વાદળી રંગમાં આવે છે. જો કે, જ્યારે બાળક પાંચ વર્ષનું થાય છે, ત્યારે માતાપિતાએ કાર્ડ અપડેટ કરવું પડશે નહીં તો તે અમાન્ય થઈ જશે. માતાપિતાએ હાલના આધાર કાર્ડમાં તેમના પાંચ વર્ષના બાળકના ફોટોગ્રાફ, ફિંગરપ્રિન્ટ અને આઈરિસ સ્કેન અપડેટ કરવાના રહેશે.