દલિતો કરતાં 6 વર્ષથી વધુ જીવે છે ઉચ્ચ જાતિના લોકો, અભ્યાસમાં થયા અનેક ચોંકાવનારા ખુલાસા
દલિતો કરતાં 6 વર્ષથી વધુ જીવે છે ઉચ્ચ જાતિના લોકો, અભ્યાસમાં થયા અનેક ચોંકાવનારા ખુલાસા
નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના બીજા અને ચોથા તબક્કાના ડેટાના વિશ્લેષણમાં ઘણા ચોંકાવનારા ખુલાસા થયા છે. (પ્રતીકાત્મક ફાઈલ ફોટો)
NFHS Survey: 1997-2000 અને 2013-16ના રાષ્ટ્રીય કુટુંબ આરોગ્ય સર્વેના ડેટાની સરખામણી કરીને તૈયાર કરાયેલ અભ્યાસ મુજબ, ઉચ્ચ જાતિ અને અનુસૂચિત જાતિના લોકો વચ્ચેના આયુષ્યમાં તફાવત, જે અગાઉ 4.6 વર્ષ હતો, તે વધીને 6.1 થયો છે. વર્ષ સુધી પહોંચ્યું. ઉચ્ચ જાતિ અને મુસ્લિમો વચ્ચે સરેરાશ વય અંતર અઢી વર્ષ સુધીનું છે.
શું સામાજિક વંશવેલો લોકોની સરેરાશ ઉંમર પર કોઈ અસર કરે છે? શું ઉચ્ચ જાતિના લોકો લાંબુ જીવે છે? જો આપણે નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS) ના બીજા અને ચોથા તબક્કાના ડેટાનું વિશ્લેષણ કરીને તૈયાર કરાયેલા અહેવાલો પર નજર કરીએ તો આ પ્રશ્નોના જવાબ 'હા' છે. જર્નલ ઓફ પોપ્યુલેશન એન્ડ ડેવલપમેન્ટ રિવ્યુમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, ઉચ્ચ જાતિના લોકો અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિના લોકો કરતાં સરેરાશ 4 થી 6 વર્ષ લાંબુ જીવે છે. એ જ રીતે ઉચ્ચ જાતિ અને મુસ્લિમો વચ્ચે સરેરાશ વય તફાવત અઢી વર્ષ સુધીનો છે. એ નોંધવું પણ યોગ્ય છે કે આ તફાવત કોઈ એક ક્ષેત્ર, સમય અથવા આવકના સ્તર પૂરતો મર્યાદિત નથી અને આ વર્ગના પુરુષો અને સ્ત્રીઓ બંનેમાં જોવા મળે છે.
TOIની રિપોર્ટ જણાવે છે કે આ અભ્યાસ દરમિયાન 1997-2000 અને 2013-16માં કરવામાં આવેલા નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના ડેટાની સરખામણી કરવામાં આવી હતી. જો તમે 1997-2000 ના સર્વેક્ષણ પર નજર નાખો તો પુરુષોના કિસ્સામાં આયુષ્ય ઉચ્ચ જાતિમાં 62.9 વર્ષ, મુસ્લિમ પુરુષો માટે 62.6, ઓબીસીમાં 60.2 વર્ષ હતું. તે એસસીમાં 58.3 વર્ષ અને એસટીમાં 54.5 વર્ષ હતું. 2013-16ના સર્વે મુજબ ઉચ્ચ જાતિની ઉંમર પુરુષોમાં 69.4 વર્ષ, મુસ્લિમોમાં 66.8 વર્ષ, ઓબીસી માટે 66 વર્ષ, એસસી માટે 63.3 વર્ષ અને એસટી માટે 62.4 વર્ષ હતી. 1997-2000 ના સર્વે અનુસાર, ઉચ્ચ જાતિમાં મહિલાઓની સરેરાશ ઉંમર 64.3 વર્ષ, મુસ્લિમ (62.2), ઓબીસી (60.7), એસસી 58 અને એસટી (57 વર્ષ) હતી. 2013-16ના સર્વે મુજબ ઉચ્ચ જાતિની મહિલાઓની સરેરાશ ઉંમર 72.2 વર્ષ, મુસ્લિમ (69.4), ઓબીસી (69.4), એસસી (67.8) અને એસટી (68 વર્ષ) હતી.
રિપોર્ટ અનુસાર આ ડેટાના વિશ્લેષણથી એવું જોવામાં આવ્યું છે કે ઉચ્ચ જાતિ અને અનુસૂચિત જાતિના લોકો વચ્ચે આયુષ્યમાં તફાવત જે અગાઉ 4.6 વર્ષ હતો તે વધીને 6.1 વર્ષ થઈ ગયો છે. ઉચ્ચ જાતિના પુરુષો અને મુસ્લિમ પુરુષોમાં તે વધુ ઝડપથી ઘટ્યું છે. તેમની વચ્ચેનો તફાવત 0.3 વર્ષ પહેલા હતો જે 2.6 વર્ષનો થઈ ગયો છે. ઉચ્ચ જાતિ અને મુસ્લિમ મહિલાઓમાં આ સમયગાળા દરમિયાન આયુષ્ય 2.1 થી વધીને 2.8 વર્ષ થયું હતું.
અભ્યાસ મુજબ નીચલી જાતિ અને ઉચ્ચ જાતિની મહિલાઓમાં આયુષ્યમાં થોડો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ ઉચ્ચ જાતિની તુલનામાં અનુસૂચિત જાતિ, મુસ્લિમો અને અન્ય પછાત વર્ગો (OBC) ના પુરુષોમાં ઘણો ઓછો ઘટાડો થયો હતો. અનુસૂચિત જનજાતિના પુરૂષોમાં તે ઘટીને 8.4 વર્ષ થઈ ગયો છે, જ્યારે આ શ્રેણીની મહિલાઓમાં 7 વર્ષનો તફાવત જોવા મળ્યો છે.
આ આંકડાઓ પરના અન્ય અભ્યાસ દરમિયાન એવું જોવામાં આવ્યું હતું કે સરેરાશ વયનો આ તફાવત પછી ભલે તે જન્મના સમયથી અથવા બાકીના જીવનથી માપવામાં આવે બદલાતો નથી. આનો અર્થ એ થયો કે નીચલી જાતિમાં નવજાત શિશુઓના ઉચ્ચ મૃત્યુદરથી પણ તેમાં કોઈ ફરક પડતો નથી. એ જ રીતે આર્થિક સ્થિતિના તફાવતને કારણે સરેરાશ ઉંમરના આ અંતરથી કોઈ ફરક પડતો નથી.
સર્વેમાં એ પણ બહાર આવ્યું છે કે હિન્દી ભાષી પટ્ટા જેવા કે યુપી, રાજસ્થાન, ઉત્તરાખંડ, બિહાર, ઝારખંડ, મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢના લોકોનું આયુષ્ય અન્ય સ્થળોની સરખામણીમાં સૌથી ઓછું છે. દેશમાં ઉત્તર-પૂર્વ એકમાત્ર એવો પ્રદેશ છે જ્યાં અનુસૂચિત જાતિઓની સરેરાશ ઉંમર ઉચ્ચ જાતિ કરતાં વધુ છે. કદાચ તેનું કારણ ત્યાંની ST જાતિઓનો ઉચ્ચ સામાજિક દરજ્જો હોઈ શકે છે.
Published by:rakesh parmar
First published:
ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર