કોઈ રાજકીય પક્ષ મફત ઉપહારો અંગે ચર્ચા કરશે? ચૂંટણીના નિયમોના નિયમન પર PILની સુનાવણીમાં SCએ કહ્યું

નવી દિલ્હીઃ રાજકીય ફ્રીબીઝનું (freebies) નિયમન કરવાની માંગ કરતી પીઆઈએલ (PIL) પર સંસદમાં ચર્ચા થવી જોઈએ તેવા સૂચન પર સુપ્રીમ કોર્ટે (supreme court) બુધવારે કહ્યું હતું કે કોઈ પણ રાજકીય પક્ષ (political party) ક્યારેય ફ્રીબીઝનો વિરોધ કરશે નહીં અને કોઈ પણ આ મુદ્દે ચર્ચા કરશે નહીં. ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ એન.વી. રમનાએ રાજકીય મુક્તિનું નિયમન કરવાની માંગ કરતી પીઆઈએલની સુનાવણી કરતી બેંચનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા હતા. તેમણે વરિષ્ઠ વકીલ કપિલ સિબ્બલના સૂચનને મૌખિક રીતે જવાબ આપ્યો કે આ બાબતે ચર્ચા થવી જોઈએ.

સર્વોચ્ચ અદાલતે ચૂંટણી પહેલા અને તે દરમિયાન રાજકીય પક્ષો દ્વારા આપવામાં આવતી રાહતોના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે સૂચનો આપવા માટે એક મિકેનિઝમ અથવા નિષ્ણાત સંસ્થાની રચના કરવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું. એક વકીલ, અશ્વિની ઉપાધ્યાયે, આવી "મફત" ને નિયંત્રિત કરવાની માંગ કરતી PIL દાખલ કરી છે. ન્યાયમૂર્તિ કૃષ્ણ મુરારી અને હિમા કોહલીની પણ બનેલી SC બેન્ચે અરજદાર, કેન્દ્ર સરકાર અને ભારતના ચૂંટણી પંચને આવી નિષ્ણાત પેનલની રચના અંગે તેમના સૂચનો આપવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.

નવા વલણમાં ભાજપની આગેવાની હેઠળનું કેન્દ્ર પણ આ પ્રથા વિરુદ્ધ પીઆઈએલના સમર્થનમાં બહાર આવ્યું છે. તેણે SCને કહ્યું કે આવી મફતમાં ભવિષ્યમાં આર્થિક આફતની જોડણી છે. કેન્દ્રએ સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતા દ્વારા જણાવ્યું હતું કે, "મફતની વહેંચણી અનિવાર્યપણે ભાવિ આર્થિક આપત્તિ તરફ દોરી જાય છે અને મતદારો પણ જાણકાર, સમજદાર નિર્ણય તરીકે પસંદ કરવાના તેમના અધિકારનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી."

આ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે સરકારે અગાઉ કહ્યું હતું કે આ મામલાને EC દ્વારા હાથ ધરવો જોઈએ. પરંતુ, 26મી જુલાઈના રોજ આ મુદ્દે થયેલી સુનાવણી દરમિયાન પોલ પેનલે સરકારને જવાબદારી સોંપી હતી. સર્વોચ્ચ અદાલતે હવે કેન્દ્ર, નીતિ આયોગ, ફાઇનાન્સ કમિશન, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા સહિતના તમામ હિસ્સેદારોને આ મુદ્દા પર વિચાર વિમર્શ કરવા અને તેની સાથે વ્યવહાર કરવા માટે રચનાત્મક સૂચનો આપવા જણાવ્યું છે.

આ બાબત પર SC બેન્ચ દ્વારા આપવામાં આવેલા તમામ ટોચના અવતરણો અહીં છે:

ફ્રીબીઝ પરની ચર્ચા પર: ચીફ જસ્ટિસ રમનાએ કહ્યું કે કોઈ પણ રાજકીય પક્ષ ફ્રીબીઝને નિયંત્રિત કરવાના મુદ્દા પર ચર્ચા કરવા તૈયાર નથી. આ મુદ્દે સંસદમાં ચર્ચા થવી જોઈએ તેવા તેમના સૂચન પર વરિષ્ઠ વકીલ કપિલ સિબ્બલને જવાબ આપતા, CJI રમનાએ કહ્યું: “"શ્રી સિબ્બલ, શું તમને લાગે છે કે સંસદમાં ચર્ચા થશે? કયો રાજકીય પક્ષ ચર્ચા કરશે? કોઈ રાજકીય પક્ષ નહીં. ફ્રીબીઝનો વિરોધ કરો. આ દિવસોમાં દરેકને ફ્રીબી જોઈએ છે." સિબ્બલ આ મામલામાં કોઈપણ પક્ષનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યા ન હતા પરંતુ SC બેન્ચ દ્વારા તેમના ઇનપુટ્સ આપવા માટે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું.

આદર્શ આચાર સંહિતાના અમલીકરણ પર: સોલિસિટર જનરલે સૂચવ્યું કે ચૂંટણી પેનલને આ બાબતમાં તપાસ કરવા પર તેના સ્ટેન્ડ પર પુનર્વિચાર કરવા માટે કહેવામાં આવી શકે છે. ચૂંટણી માટે આદર્શ સંહિતાના અમલીકરણના મુદ્દા વિશે કહેવામાં આવતાં બેન્ચે કહ્યું, “આ બધી ખાલી ઔપચારિકતાઓ છે. આદર્શ આચારસંહિતા ક્યારે અમલમાં આવે છે? ચૂંટણી પહેલા જ. તમામ ચાર વર્ષ તમે કંઈક કરશો અને પછી અંતે તમે આદર્શ આચાર સંહિતાનો સમાવેશ કરશો...” અગાઉ પણ, બેન્ચે “અતાર્કિક મફતના વચનો”ને “ગંભીર” ગણાવ્યા હતા.

હિતધારકો આ બાબત પર વિચારણા કરી રહ્યા છે: ગુરુવારે વધુ સુનાવણી માટે મામલો પોસ્ટ કરતા, એસસીએ કહ્યું કે તમામ હિસ્સેદારોએ તેના પર વિચાર કરવો જોઈએ અને "ગંભીર" બાબત સાથે વ્યવહાર કરવા માટે સૂચનો આપવા જોઈએ. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કેન્દ્ર, નાણા પંચ, કાયદા પંચ, આરબીઆઈ તેમજ શાસક પક્ષ અને વિપક્ષના સભ્યોને સૂચનો કરવા માટે આમંત્રિત કરવા જોઈએ, અને એક નિષ્ણાત પેનલની રચના કરવી જોઈએ.

“અમારો વિચારણાનો અભિપ્રાય છે કે તમામ હિસ્સેદારો, લાભાર્થીઓ... અને સરકાર અને સંગઠનો જેમ કે નીતિ આયોગ, નાણાં પંચ, આરબીઆઈ અને વિરોધ પક્ષોએ આ મુદ્દાઓ પર વિચાર-મંથન અને કેટલાક રચનાત્મક સૂચનો આપવાની પ્રક્રિયામાં સામેલ થવું જોઈએ. અમે તમામ પક્ષોને આવા સંસ્થાની રચના વિશે સૂચનો આપવા માટે નિર્દેશ આપીએ છીએ જેથી અમને સંસ્થાની રચના માટેનો ઓર્ડર પસાર કરવામાં મદદ મળે જેથી તેઓ સૂચનો કરી શકે, ”બેન્ચે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું.

માર્ગદર્શિકા પસાર કરવા પર: સર્વોચ્ચ અદાલતે એમ પણ કહ્યું હતું કે તે તમામ હિતધારકોના મંતવ્યો ધ્યાનમાં લીધા વિના મફતના મુદ્દા પર કોઈ માર્ગદર્શિકા પસાર કરશે નહીં. CJI રમણાએ કહ્યું, “અમે માર્ગદર્શિકા પસાર કરવાના નથી. તે મહત્વની બાબત છે જ્યાં વિવિધ હિતધારકો દ્વારા સૂચનો લેવાની જરૂર છે. આખરે ભારતના ચૂંટણી પંચ અને કેન્દ્ર સરકારે અમલીકરણ અંગે પગલાં લેવા જરૂરી છે. આ તમામ જૂથો ચર્ચા કરી શકે છે અને પછી તેઓ ECI અને CGને રિપોર્ટ સબમિટ કરી શકે છે."

મતદાન પેનલની ભૂમિકા પર: 26 જુલાઈના રોજ, SCએ કેન્દ્રને મફતના મુદ્દા પર તેનું વલણ સ્પષ્ટ કરવા કહ્યું હતું, પછી સરકારે કહ્યું કે ચૂંટણી પંચે તેની સાથે વ્યવહાર કરવાની રીતો જોવી જોઈએ. ECએ કેન્દ્ર પર જવાબદારી પાછી મૂકી હોવા છતાં, SCએ કહ્યું, “ચૂંટણી પંચ અને સરકાર એમ કહી શકે નહીં કે અમે આ વિશે કંઈ કરી શકીએ નહીં. તેઓએ આ મુદ્દા પર વિચાર કરવો પડશે અને સૂચનો આપવા પડશે. પીઆઈએલનું સમર્થન કરતી વખતે પણ, મહેતાએ ફરી એકવાર કહ્યું કે મતદાન પેનલે માત્ર લોકશાહીને બચાવવા માટે જ નહીં પરંતુ દેશના આર્થિક નિર્વાહની સુરક્ષા માટે પણ ફ્રીબી કલ્ચરને અટકાવવું જોઈએ.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Gujarat Elections, Kapil sibbal, Political Party, Supreme Court