ટીવી અને રોકડથી લઈને ચંદ્રની સફર સુધી: ભારતના રાજકારણીઓએ મતદારોને આપેલા વચનો

નવી દિલ્હી: આ વર્ષની શરૂઆતમાં સુપ્રીમ કોર્ટ (PIL In supreme Court)માં દાખલ કરવામાં આવેલી PILએ દેશવ્યાપી ચર્ચાને વેગ આપ્યો છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચૂંટણી પહેલા જાહેર ભંડોળમાંથી મફત વસ્તુઓનું વચન અથવા વિતરણ મતદારોને અયોગ્ય રીતે પ્રભાવિત કરી શકે છે. જે ન્યાયિક ચૂંટણીના મૂળને અસર કરી શકે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (Narendra Modi)એ તાજેતરમાં જ મત માટે મફત આપવાની "રેવડી સંસ્કૃતિ" (Revadi Culture) તરીકે ઓળખાતી સંસ્કૃતિ સામે લોકોને ચેતવ્યા હતા અને કહ્યું હતું કે દેશના વિકાસ માટે આ "ખૂબ જ જોખમી" છે. ચૂંટણી પહેલા પ્રચાર દરમિયાન નેતાઓ દ્વારા મતદાતાઓને આંબા-આંબલી દેખાડવાનો રીવાજ વર્ષોથી ચાલ્યો આવે છે, જેમાં તેમને શિષ્યવૃત્તિ, અનાજ, સબસીડીઓ, દારૂથી લઇને ઘરગથ્થુ સાધનો મફતમાં ઓફર કરવામાં આવે છે. તો ચાલો નજર કરીએ આવી જ અમુક વિચિત્ર ઓફરો પર.

ફ્રીબી પોલિટિક્સની 'અમ્મા'?

તમિલનાડુના દિવંગત મુખ્યમંત્રી અને AIADMK નેતા જે જયલલિતા ફ્રીબી પોલિટિક્સ સંસ્કૃતિના પ્રણેતા હતા. તેમણે મતદારોને મફત પાવર, મોબાઈલ ફોન, વાઈફાઈ કનેક્શન, સબસિડીવાળા સ્કૂટર, વ્યાજમુક્ત લોન, પંખા, મિક્સર-ગ્રાઇન્ડર, શિષ્યવૃત્તિ અને ઘણા વચનો આપ્યા હતા. તેમના દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી અમ્મા કેન્ટીન ચેનને પણ મોટી સફળતા મળી હતી. તેમણે તેમના પહેલાના એક મુખ્યમંત્રી સી.એન. અન્નાદુરાઈ પાસેથી કેટલીક ટીપ્સ લીધી હશે, જેમણે 1960ના દાયકામાં એક કિલો ચોખાની જાહેરાત કરી હતી.

મફત કલર ટીવી

તમિલનાડુમાં ડીએમકે પણ આમ કરવામાં પાછળ નહોતી. 2006માં પાર્ટીએ લોકોને મફત રંગીન ટેલિવિઝન સેટ અને ગરીબી રેખા નીચે (બીપીએલ) કુટુંબો માટે રાંધણ ગેસ કનેક્શન આપવાનું વચન આપ્યું હતું. જો કે, 2011માં સત્તામાં પાછા ફર્યા બાદ જયલલિતાએ ડીએમકેના કલર ટીવીની ઓફર રદ કરી દીધી હતી.

કેશ-ફોર-વોટ્સ રો અને વિકિલીક્સ

2011માં તમિલનાડુમાં કેશ-ફોર-વોટ કૌભાંડ ફાટી નીકળ્યું હતું. જેમાં વિકિલીક્સના એક કેબલમાં આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે રાજકારણીઓએ 2009ની થિરુમંગલમ પેટા-ચૂંટણીઓમાં મતદારોને પ્રભાવિત કરવા માટે ચૂંટણી કાયદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું હોવાની કબૂલાત કરી હતી. આ કેબલમાં ડીએમકે દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી રોકડ વહેંચણી માટેની કથિત મોડસ ઓપરેન્ડી વિશે જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, "થિરુમંગલમમાં મધરાતે મતદારોને રોકડ આપવાને બદલે ડીએમકેએ મતદાન યાદી પરની દરેક વ્યક્તિને તેમના સવારના અખબારોમાં દાખલ કરવામાં આવેલા કવરમાં નાણાંનું વિતરણ કર્યું હતું.

પૈસા ઉપરાંત, કવરમાં ડીએમકેની 'વોટિંગ સ્લિપ' હતી, જે પ્રાપ્તકર્તાને સૂચના આપતી હતી કે જેના માટે તેમણે મત આપવો જોઈએ." કેબલે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે, "દરેકને લાંચ લેવાની ફરજ પડી હતી".

આ પણ વાંચો: ગુજરાત ચૂંટણી પહેલા પાર્ટીઓની ફીબ્રી સંસ્કૃતિ પર જાહેર હિતની અરજી થતા મુદ્દો ચર્ચામાં

ફ્રી લેપટોપ

2013માં ઉત્તર પ્રદેશની અખિલેશ યાદવ સરકારે વિદ્યાર્થીઓ માટે એક મહત્વકાંક્ષી મફત લેપટોપ યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. રાજ્ય સરકાર દ્વારા વર્ષ 2012થી 2015ની વચ્ચે કુલ 15 લાખ લેપટોપનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું.

મફત વીજળી

પંજાબમાં શિરોમણી અન્ય પરિબળો ઉપરાંત ખેડૂતોને મફત વીજળીની ઓફર સાથે અકાલી દળ 1997માં સત્તામાં આવ્યું હતું. જોકે સરકારી તિજોરી પરના ખર્ચે 2002માં કોંગ્રેસના મુખ્યમંત્રી કેપ્ટન અમરિન્દર સિંઘને તેને રદ્દ કરવા માટે બનાવ્યા, માત્ર થોડા વર્ષો પછી આ યોજનાને ફરી શરૂ કરી હતી.

અરવિંદ કેજરીવાલના નેતૃત્વવાળી આમ આદમી પાર્ટી હાલમાં રાજકારણના ફ્રીબી મોડેલના સૌથી મોટા સમર્થકોમાંની એક હોવાનું જણાય છે. દિલ્હીમાં 2015ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં તમણે ઐતિહાસિક વિજય નોંધાવ્યો હતો. તે પહેલાં આપ પાર્ટીએ વીજ વિતરણ કંપનીઓના ઓડિટ દ્વારા ગ્રાહકોના વીજ ખર્ચમાં 50 ટકાનો ઘટાડો કરવાનું અને દરેક ઘરને દરરોજ 700 લિટર મફત પાણી આપવાનું વચન આપ્યું હતું.

આ પણ વાંચો: સુપ્રીમે 'રેવડી કલ્ચર' રોકવા ચૂંટણી પંચ અને સરકાર પાસે માંગી સલાહ

ચંદ્રની મફત મુસાફરી

ગત વર્ષે તમિલનાડુની ચૂંટણીમાં દક્ષિણ મદુરાઈ બેઠક પરથી અપક્ષ ઉમેદવાર થુલમ સારાવનને ચંદ્રની 100 દિવસની મફત યાત્રા, આઇફોન, ગૃહિણીઓ માટે રોબોટ્સ, તેમના ઘરેલુ કામકાજમાં મદદ કરવા માટે રોબોટ્સ, દરેક માટે સ્વિમિંગ પૂલવાળા ત્રણ માળના મકાનો, મિનિ-હેલિકોપ્ટર્સ, મહિલાઓને તેમના લગ્ન માટે સોનું, દરેક પરિવાર માટે હોડી અને યુવાનોને વ્યવસાયિક સાહસો શરૂ કરવા માટે 50,000 ડોલરનો સમાવેશ થાય છે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Supreme Court, TV, ચૂંટણી, પીઆઇએલ