ઊર્જા પુરવઠા માટે કેવી રીતે જોખમ બની રહ્યું છે Climate Change?

અશ્મિભૂત ઇંધણ એ આબોહવા પરિવર્તન (Climate Change)નું મુખ્ય માનવ પરિબળ છે. અન્ય માનવીય પ્રવૃત્તિ (Human Activity)ઓ પણ વિશ્વમાં ગ્લોબલ વોર્મિંગ અને અન્ય આબોહવા સંબંધિત સમસ્યાઓને જન્મ આપી રહી છે, પરંતુ શું તેની વિપરીત અસર પણ જોવા મળી શકે છે, એટલે કે શું આબોહવા પરિવર્તનની અસર ઉર્જા (Engergy) સ્ત્રોતો અથવા ઊર્જા પુરવઠા પર પણ થઈ શકે છે? ઘણી ઘટનાઓ બનવા લાગી છે જે સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે હવામાન પરિવર્તનની વિપરીત અસર હવે ઉર્જા પુરવઠા પર પણ પડવા લાગી છે. તેમાં અશ્મિભૂત ઇંધણ, અણુ ઊર્જા, સૌર ઊર્જા, પવન ઊર્જાનો પણ સમાવેશ થાય છે. આબોહવા દ્વારા ઊર્જાનું ઉત્પાદન, પરિવહન, સંગ્રહ, ટકાઉપણું અને ઉત્પાદન પ્રક્રિયાઓ પણ પ્રભાવિત થઈ રહી છે.

અશ્મિભૂત ઊર્જાને નુકસાનની વધતી ઘટનાઓ
ઘણી ઘટનાઓમાં એવું જોવા મળે છે કે પરંપરાગત ઉર્જા એટલે કે અશ્મિભૂત ઉર્જા પણ આબોહવાથી પ્રભાવિત થઈ રહી છે. દક્ષિણ અમેરિકાના દેશ ઇક્વાડોરમાં આ વર્ષે ભારે વરસાદને કારણે એમેઝોન વિસ્તારમાંથી પસાર થતી પાઇપલાઇનને ભારે નુકસાન થયું હતું, જેના કારણે હજારો લિટર તેલ લીક થયું હતું અને આસપાસની જમીનમાં ભળી ગયું હતું. આ ઘટના માત્ર પર્યાવરણના દૃષ્ટિકોણથી હાનિકારક નથી, પરંતુ પરંપરાગત ઊર્જાની ઉપલબ્ધતા પર પણ તેની મોટી અસર પડી છે.

આત્યંતિક હવામાન ઘટનાઓ
આ કિસ્સામાં, સૌથી વધુ જોખમ તેલ અને ગેસ ઉર્જા દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે. તાજેતરના તેલ અકસ્માતો આનો સીધો પુરાવો છે. પરંતુ એવું નથી કે આ ઉર્જા સ્ત્રોત ભારે હવામાનની ઘટનાઓનો ભોગ બને છે. આકરા ઉનાળામાં ઘણા ન્યુક્લિયર પાવર પ્લાન્ટ પણ બંધ કરવા પડે છે કારણ કે તેમાં શીતક તરીકે વપરાતું પાણી ખૂબ ગરમ થઈ રહ્યું છે.

વિવિધ ઘટનાઓ
ફ્રાન્સને 2018ના ઉનાળામાં ચાર પરમાણુ પ્લાન્ટ બંધ કરવા પડ્યા હતા. જર્મનીમાં પણ આ જ કારણસર એક પ્લાન્ટ બંધ કરવામાં આવ્યો હતો. દરિયા કિનારાના છોડને પાણીનું સ્તર વધવાથી જોખમ છે. સુનામીના કારણે જાપાનનો ફુકોશિમા પ્લાન્ટ બંધ થઈ ગયો હતો. નદીઓના જળસ્તર ઘટવાને કારણે ત્યાંથી તેલના પરિવહન પર માઠી અસર થવા લાગી છે.

હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ્સ પણ પકડમાં છે
જળવિદ્યુત પરિયોજનાઓ પર જળવાયુ પરિવર્તનની ભારે અસર પડી રહી છે. વધતી જતી ગરમી જળાશયને શોષી રહી છે, નદીઓમાં પાણીનો પ્રવાહ પણ ઘટી રહ્યો છે, આની સીધી અસર હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટની ક્ષમતા પર પડી રહી છે. લેટિન અમેરિકન દેશોમાં, આને કારણે કુદરતી ગેસની માંગ ખૂબ વધી ગઈ છે, જેણે વૈશ્વિક ગેસ પુરવઠા સંતુલનને ખલેલ પહોંચાડી છે.

આ પણ વાંચો: અનુમાન કરતા લાંબા સમય પછી પણ કેમ નથી ફાટતો અલાસ્કાનો જ્વાળામુખી

કોલસાને પણ થઈ છે અસર
ઈન્ડોનેશિયામાં ભારે વરસાદ અને પૂર, અમેરિકા અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં જોરદાર તોફાન, ચીનમાં અનિયમિત પૂરના કારણે કોલસાના ખાણકામને અસર થઈ છે. જેના કારણે કોલસાના ભાવ વધવા લાગ્યા છે. સૌર અને પવન ઉર્જા પ્લાન્ટ કે જે વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે તે અશ્મિભૂત ઇંધણ કરતાં આબોહવા પરિવર્તન માટે ઓછા સંવેદનશીલ હોવાનું માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને તેમના વિકેન્દ્રીકરણને કારણે તેઓ ઓછું નુકસાન કરે છે.

સૌર અને પવન ઉર્જા પણ
પરંતુ પવન ઊર્જા પણ આબોહવા પરિવર્તનની અસરોથી સંપૂર્ણપણે મુક્ત નથી. તીવ્ર વાવાઝોડું સૌર પેનલો અને પવનચક્કીઓ ઉખેડી નાખે છે. પવનચક્કીઓ અને વિન્ડ ફાર્મ પણ ખૂબ જ તીવ્ર પવનમાં બંધ કરવા પડે છે. અનિયમિત વરસાદ સૌર ઉર્જાની કાર્યક્ષમતાને અસર કરી રહ્યો છે, જ્યારે વધતા કરા પડવાથી સોલાર પેનલને પણ કાયમી નુકસાન થઈ રહ્યું છે.

આ પણ વાંચોઃ મોન્સૂન પહેલા શા માટે આવે છે પ્રિ-મોન્સૂન, શું છે આ બંને વચ્ચેનો તફાવત

વાવાઝોડા અને ભારે વરસાદમાં વીજ થાંભલાઓ મોટી સંખ્યામાં ધરાશાયી થવા લાગ્યા છે જેના કારણે જાળવણીમાં ભારે નુકસાન થાય છે. ગ્લોબલ વોર્મિંગના કારણે હવે હાઈ વોલ્ટેજ અને સામાન્ય વાયરને પણ વધુ ગરમી પ્રતિરોધક હોવી જરૂરી છે, આવી સ્થિતિમાં તેને બદલવાનો ખર્ચ પણ સર્જાઈ રહ્યો છે કારણ કે તેનાથી વિતરણ અને અન્ય નુકસાન પણ થાય છે. આ તમામ ફેરફારોએ ઉર્જા સ્ત્રોતના પુરવઠામાં અસંતુલનને કારણે ગ્રીડની સ્થિરતા સામેના જોખમના મુદ્દાને વધુ જટિલ બનાવ્યો છે. ગ્રીન એનર્જીમાં પણ આવા પડકારો જોવા મળશે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Climate change, Environment, Explained, Know about