COVID-19: બુસ્ટર ડોઝ પછી નેઝલ વેક્સિન લઈ શકાશે નહીં, જાણો તેની પાછળનું કારણ

ભારતમાં કોવિડ-19ના ચોથા લહેરની આશંકાઓનો સામનો કરવા સરકાર ગંભીરતાથી તૈયારી કરી રહી છે. અત્યારે દેશમાં ખતરા જેવી કોઈ વાત નથી, પરંતુ દેશને ભૂતકાળના અનુભવોમાંથી પસાર થવું ન પડે તે માટે સાવચેતી રાખવાની સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. દરમિયાન, નાકની રસી પણ બજારમાં આવી રહી હોવાના અહેવાલો છે. પરંતુ તે કેવી રીતે લેવી જોઈએ અને ક્યારે નહીં તેની સ્પષ્ટ માહિતી હોવી જરૂરી છે, જેથી આગળની ગેરસમજો અને અફવાઓથી બચી શકાય. અનુનાસિક રસી પ્રથમ બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે લઈ શકાય છે, પરંતુ તે પહેલાથી લેવામાં આવેલ બૂસ્ટર ડોઝ પછી ન લેવી જોઈએ.

પહેલા બૂસ્ટર ડોઝની જેમ જ

થોડા દિવસો પહેલા, ઇન્કોવેક નામની નાકની રસી ભારત સરકારના કોવિન પ્લેટફોર્મ પર રજૂ કરવામાં આવી છે. કોવિડ ટાસ્ક ફોર્સના વડા એનકે અરોરા કહે છે કે જો કોઈએ બૂસ્ટર ડોઝ લીધો હોય અથવા પ્રિકોશન ડોઝ લીધો હોય, તો તેઓ પછી નાકની રસી લઈ શકશે નહીં. પરંતુ તેને બૂસ્ટર ડોઝની જેમ લઈ શકાય છે.

આ પણ વાંચોઃ 2 દિવસમાં 39 વિદેશી મુસાફરો કોરોના પોઝિટિવ, કોરોનાના જોખમ વચ્ચે ભારત માટે આગામી 40 દિવસ મહત્વપૂર્ણ

ચોથા ડોઝની જરૂર નથી

હાલમાં કોવિન રસીકરણ કાર્યક્રમમાં કોઈપણ ચોથા ડોઝની જોગવાઈ નથી અને તેનો અર્થ એ છે કે ત્રણ ડોઝ પછી અનુનાસિક રસી લેવાની ભલામણ અથવા જોગવાઈ જેવું કંઈ નથી. ડૉ. અરોરા કહે છે કે જો એવું માની લેવામાં આવે કે કોઈ વ્યક્તિ ચોથો ડોઝ લેવા માંગે છે, તો તે સમજવું જરૂરી છે કે તેની ભલામણ શા માટે કરવામાં આવી રહી નથી.

એન્ટિજેન સિંકની અવધારણા

તેની પાછળ એક અવધારણા કામ કરે છે, જેને એન્ટિજેન સિંક કહેવામાં આવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ ચોક્કસ પ્રકારના એન્ટિજેન માટે વારંવાર રોગપ્રતિકારક બની જાય છે, તો તેનું શરીર તેને પ્રતિસાદ આપવાનું બંધ કરી દે છે અથવા નબળો પ્રતિસાદ આપવાનું શરૂ કરે છે. આ જ કારણ છે કે શરૂઆતમાં mRNA વેક્સિનની વચ્ચે છ મહિનાનું અંતર રાખવામાં આવ્યું હતું.

મોં અથના નાકથી આપવાથી ફાયદા

ડૉ. અરોરાએ મીડિયાને કહ્યું કે પાછળથી લોકો માટે બે ડોઝ વચ્ચેનું અંતર ત્રણ મહિનાનો કરવામાં આવ્યો, પરંતુ તેનાથી વધુ ફાયદો થયો નહીં. એટલા માટે આ સમયે ચોથા ડોઝનું કોઈ મહત્વ નથી. નેઝલ વેક્સિન નાક અથવા મોં દ્વારા આપવામાં આવે છે અને તે મ્યુકોસલ લાઇનિંગ પર કાર્ય કરે છે જેથી નેઝલ વેક્સિન ફક્ત વાયરસના પ્રવેશ બિંદુ પર જ તાત્કાલિક રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવ પ્રાપ્ત કરે છે, જે સામાન્ય રીતે નાક અને મોં હોય છે.

ઝડપી અસર બતાવે છે

નાકની રસી વિશે ખાસ વાત એ છે કે તે તરત જ અસર કરે છે અને તરત જ ચેપ ફેલાવવાની શક્યતા ઘટાડે છે અને ઘણા અભ્યાસોએ પણ પુષ્ટિ કરી છે કે તે ખૂબ જ મજબૂત પ્રતિરોધક છે. હાલમાં, સરકારે ભારત બાયોટેક દ્વારા ઉત્પાદિત ઇન્કોવાક નામની નોવલ એડેનોવાયરસ વેક્ટરેડ, ઇન્ટ્રાલેસનલ વેક્સિનને મંજૂરી આપી છે.

વધુ ફાયદાકારક

એવું જાણવા મળ્યું છે કે ઇન્જેક્શન દ્વારા આપવામાં આવતી રસી કરતાં નાકની રસી વધુ ફાયદાકારક છે. તેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલના ત્રીજા તબક્કામાં, આ રસી ત્રણ હજાર સહભાગીઓ પર અજમાવવામાં આવી હતી, જેમાં ચાર અઠવાડિયાના અંતરાલમાં બે ડોઝના સારા પરિણામો જોવા મળ્યા હતા. ઇન્ટ્રામ્યુકોસલ રસી શ્વસન માર્ગ પર કામ કરે છે જેમાં રસી વાયરસને શોધીને અને તેને નિષ્ક્રિય કરીને અથવા દૂર કરીને કામ કરે છે.

ભારત ઉપરાંત ચીને પણ સોય ફ્રી વેક્સિનને મંજૂરી આપી છે. ચીનની નાકની રસી તિયાનજિનની કેન્સિનો બાયોલોજિક્સ નામની કંપની દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે અને તેનો ચીનમાં બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. તે જ સમયે, ભારતમાં, નેઝલ વેક્સિનને બૂસ્ટરને બદલે બે પ્રાથમિક ડોઝ તરીકે મંજૂરી આપવામાં આવી છે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Research, કોરોના વાયરસ, કોવિડ વેક્સિન