સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક ખતમ કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને લખ્યો પત્ર
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક ખતમ કરવા અભિયાન
કેન્દ્ર સરકારે (central goverment) સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક (single use plastic) ને તબક્કાવાર ખતમ કરવા અને વ્યાપક સ્વચ્છ અને ગ્રીન એજન્ડા અભિયાન શરૂ કરવામાં આવશે, રાજ્યો સહિત તમામ લોકોએ જાગૃતિ લાવવાની જરૂર છે
નવી દિલ્હી : ભારતની 4,700 શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓ (ULBs)માંથી માત્ર 2,500એ જ 1 જુલાઈ સુધીમાં સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક (SUP) પર પ્રતિબંધની જાહેરાત કરી છે. આ સંદર્ભે વધુ ધ્યાન ન આપવામાં આવતા આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય (MoHUA) ને સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિકને તબક્કાવાર ખતમ કરવા અને વ્યાપક સ્વચ્છ અને ગ્રીન એજન્ડામાં યોગદાન આપવાની ફરજ પડી છે.
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની પૂર્વસંધ્યાએ, મંત્રાલયે શનિવારે જણાવ્યું હતું કે, “કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (CPCB) અને પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (MoEF&CC) મુજબ, 4,704 ULB માંથી 2,591 એ પહેલાથી જ SUP પ્રતિબંધની સૂચના આપી દીધી છે. તેથી, રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ હવે ખાતરી કરવી જોઈએ કે બાકીના 2,100 થી વધારે યુએલબી 30 જૂન સુધીમાં સૂચિત કરે."
વૃક્ષારોપણ અને પ્લૉગિંગ ડ્રાઇવની અપીલ
સ્વચ્છ ભારત મિશન – અર્બન 2.0 હેઠળ, પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ, જેમાં SUP નાબૂદીનો સમાવેશ છે, આ ફોકસનું એક મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્ર છે. મંત્રાલયે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને પ્લાસ્ટિક કચરાના સંગ્રહ પર વિશેષ ભાર મૂકવાની સાથે-સાથે મોટાપાયે વૃક્ષારોપણની ઝુંબેશ સહિત મોટા પાયે ક્લીન-અપ અને પ્લૉગિંગ ડ્રાઇવ સહિતની સંખ્યાબંધ પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરવા માટે વિગતવાર સલાહની પણ અપીલ કરી છે.
પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ (સુધારા) નિયમો, 2021 મુજબ, 75 માઇક્રોન (એટલે કે 0.075 મીમી જાડાઈ) કરતા ઓછી વર્જિન અથવા રિસાયકલ પ્લાસ્ટિકની બનેલી કેરી બેગના ઉત્પાદન, આયાત, સંગ્રહ, વિતરણ, વેચાણ અને ઉપયોગને PWM હેઠળ મંજૂરી આપવામાં આવશે. નિયમો, 2016 હેઠળ પહેલા વિપરિત 50 માઈક્રોન પર 30મી સપ્ટેમ્બર, 2021થી અસરથી પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
અનેક પહેલ શરૂ કરવામાં આવશે
PWM (સુધારા) નિયમો, 2021 મુજબ, અમલીકરણને મજબૂત કરવા માટે ઘણી પૂરક પહેલ પણ કરવામાં આવશે. શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓએ બજારમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ SUP-વિકલ્પો (જેમ કે કાપડ/જ્યુટ/પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ, ડીગ્રેડેબલ કટલરી વગેરે) ઓળખવાની અને આવા વિકલ્પો વિશે નાગરિકોમાં જાગૃતિ લાવવાની જરૂર પડશે. આ ઉપરાંત, બોટલવાળા પીણાં સાથે કામ કરતી કોર્પોરેટ સંસ્થાઓને અનુરોધ કરવામાં આવી શકે છે કે, તેઓ બોટલ બેંક (જ્યાં વપરાશકર્તાઓ બોટલ છોડવા માટે રકમ પ્રાપ્ત કરી શકે છે)ની સ્થાપના કરે અને તેમના વિસ્તૃત ઉત્પાદકોની જવાબદારી (ઇપીઆર) આદેશના ભાગરૂપે, વિવિધ સ્થળો પર સબસીડી સબસિડીવાળી પુનઃઉપયોગી પ્લાસ્ટિક બોટલ સેટ કરે.
જાહેર સ્થળોએ મૂકવામાં આવશે બેગ-વાસણોના કિઓસ્ક
સાથે, ULB નાગરિકોને SUP નો વિકલ્પ પૂરો પાડવા માટે બેગ/પોટ કિઓસ્ક અથવા સ્ટોરની સ્થાપના કરી શકે છે, ખાસ કરીને જાહેર સભાઓ અને તહેવારોમાં ઉપયોગ માટે આ કરવામાં આવી શકે છે, જેથી SUP વપરાશ ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે. આ પહેલ 'સ્વચ્છતા રથ' દ્વારા તમામ જાહેર સ્થળો, બજારો અને અન્ય વધુ ભીડવાળા વિસ્તારોમાં, SUPsના ઉપયોગ સામે જાગૃતિ ફેલાવવા અને SUP-વિકલ્પોનો લાભ લેવા માટે ગોઠવવામાં આવી શકે છે.
સૌથી મહત્ત્વની વાત એ છે કે, એડવાઈઝરી મોટા પાયે લોકોની ભાગીદારી પર ભાર મૂકે છે, જ્યાં તમામ નાગરિક વર્ગો - ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ જેમ કે મેયર અને વોર્ડ કાઉન્સિલર, સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ, સ્થાનિક એનજીઓ, નિવાસી કલ્યાણ સંગઠનો, બજાર સંગઠનો, સ્વ-સહાય જૂથો, વિદ્યાર્થીઓ અને યુવા જૂથો વગેરે. SUP પ્રતિબંધ અને અમલીકરણના સંદેશાને આગળ લઈ જવા માટે દરેક વ્યક્તિએ સાથે આવવાની અને જાગૃતિ લાવવાની જરૂર છે.
First published:
ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર