જીવનશૈલીDOWNLOAD APP
Choose your district
Home /News /lifestyle /Breast Cancer: સ્તન કેન્સરથી પીડિત મહિલાઓને સેક્સ અને ગર્ભાવસ્થા અંગે આટલું જાણવું જરૂરી
Breast Cancer: સ્તન કેન્સરથી પીડિત મહિલાઓને સેક્સ અને ગર્ભાવસ્થા અંગે આટલું જાણવું જરૂરી
બ્રેસ્ટ કેન્સરનાં લક્ષણો
Breast cancer Side Effects: સ્તન કેન્સરથી પીડિત યુવાન (40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના) દર્દીઓમાં પ્રજનન ક્ષમતા અને ગર્ભાવસ્થાને લગતી સમસ્યાઓ વધુ જોવા મળે છે.
- News18 Gujarati
- Last Updated :
- New Delhi, India
સંબંધિત સમાચાર
બેંગ્લોરના રિચમન્ડ રોડની ફોર્ટિસ ગ્રુપ ઓફ હોસ્પિટલ્સમાં મેડિકલ ઓન્કોલોજી એન્ડ હેમાટો-ઓન્કોલોજીના ડિરેક્ટર ડો. નીતિ રાયઝાદા
સ્તન કેન્સરથી પીડિત યુવાન (40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના) દર્દીઓમાં પ્રજનન ક્ષમતા અને ગર્ભાવસ્થાને લગતી સમસ્યાઓ વધુ જોવા મળે છે. ગર્ભાવસ્થા સંબંધિત કેન્સર અને સ્તન કેન્સર (બીસી) પછી ગર્ભાવસ્થા, આ બંને ભારતમાં ખૂબ જ સુસંગત વિષયો છે. ઘણીવાર પોતાની ત્રીસી અને ચાલીસીની મહિલાઓને સ્તન કેન્સર થાય છે. જે પ્રજનન વય જૂથની મહિલાઓમાં સૌથી સામાન્ય કેન્સર ગણાય છે.
1) ગર્ભાવસ્થા સાથે સંબંધિત સ્તન કેન્સરનું નિદાન ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને પ્રસૂતિ પછીના 1 વર્ષની અંદર થાય છે.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન નિદાન થયેલ સ્તન કેન્સર એ વધુ જીવલેણ છે. 3000થી 10000 કેસમાંથી એક ગર્ભાવસ્થામાં સ્તન કેન્સર હોય છે. ગર્ભાવસ્થામાં કેન્સરની તપાસ કરવામાં આવે ત્યારે માતા અને ગર્ભ બંનેના સારા સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખવી પડે છે. આ સ્તન કેન્સર પણ બિન-સગર્ભા સ્ત્રીઓ જેવું જ હોય છે, પરંતુ વર્તનમાં વધુ આક્રમક હોય અને ઘણી વાર સ્તન ફેરફારોને કારણે નિદાનમાં વિલંબ થાય છે. સામાન્ય રીતે દર્દી સુરક્ષિત રીતે બાળકને જન્મ ન આપે ત્યાં સુધી ગર્ભને સલામત સારવાર આપવાનો હેતુ હોય છે અને પછી વધુ સારવાર ચાલુ રાખવામાં આવે છે.
શસ્ત્રક્રિયા કરી શકાય છે અને ગર્ભાવસ્થાના બીજા અને ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં કીમોથેરાપી આપી શકાય છે. પરંતુ અમે ગર્ભને નુકસાન પહોંચાડે એવા રેડિયેશન, હોર્મોન્સ અને સ્કેનથી દૂર રહીએ છીએ.
2) સ્તન કેન્સર પછી ગર્ભાવસ્થા શક્ય છે અને તે યુવાન સ્ત્રીઓમાં કેન્સરથી બચી ગયા બાદના જીવનનો ભાગ છે. પરિણામો સ્તન કેન્સરમાં બચી ગયેલા લોકોમાં કલ્પના કરવાની સલામતી પર આશ્વાસન આપતા પુરાવા પૂરા પાડે છે. દર્દીઓની ગર્ભાવસ્થાની ઇચ્છાને હંમેશાં તેમની સર્વાઇવરશિપ કેર પ્લાનના નિર્ણાયક ઘટક તરીકે ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
ઘણા પરિણામો સ્તન કેન્સરથી બચી ગયેલા દર્દીમાં ગર્ભ ધારણ કરવાની સલામતી અંગે આશ્વાસન આપનારા પુરાવા પૂરા પાડે છે. દર્દીઓની ગર્ભાવસ્થાની ઇચ્છાને હંમેશાં તેમની સર્વાઇવરશિપ કેર પ્લાનના નિર્ણાયક પાસા તરીકે ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
સ્તન કેન્સરથી બચી ગયેલા લોકોએ વિવિધ સારવાર અને રોગની અસરોને કારણે સામાન્ય લોકોની તુલનામાં અનુગામી ગર્ભાવસ્થા થવાની સંભાવનાને ઘટાડી શકી હોત. જો કે જન્મજાત અસામાન્યતાઓમાં કોઈ વધારો થયો નથી અને માતાની સલામતીને અસર થતી નથી. એસ્ટ્રોજન પોઝિટિવ સ્તન કેન્સર અને ઊથલો મારવા અંગે કેટલાક વિવાદો સાબિત થયા નથી.
ક્લિનિકલ પ્રેક્ટિસમાં ગર્ભાવસ્થાનો સમય એ પડકારજનક પ્રશ્ન છે. કેટલાક નાના અભ્યાસો દર્શાવે છે કે ER + બ્રેસ્ટ કેન્સરમાં નિદાન પછી 6 અને 12 મહિનાની અંદર ગર્ભધારણ કરનારા દર્દીઓમાં ઊથલો મારવાનું જોખમ વધ્યું છે. અને તેથી સામાન્ય રીતે ગર્ભાવસ્થા પછીના સ્તન કેન્સરની સારવાર પછીના તબક્કામાં પ્રથમ-બીજા તબક્કામાં લગભગ 2 વર્ષ સુધી પાછળ ધકેલી શકાય છે. તેના 3 તબક્કા માટે લગભગ 5 વર્ષ સુધી સારવાર મોકૂફ રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે અને ઘણી વખત ચોથા તબક્કામાં તેને ટાળવામાં આવે છે.
જો કે દર્દીની ઉંમર, ઊથલો મારવાના જોખમ, સહાયક ઉપચાર અને ઓવેરિયન રિઝર્વ સહિતના પાસાઓને ધ્યાનમાં રાખીને વ્યક્તિગત અભિગમ અપનાવવો વધુ હિતાવહ છે.
3) સારવાર અથવા ઓન્કોલોજિકલના પરિણામે વંધ્યત્વ ઉદભવી શકે છે. હાલના સમયમાં ઓન્કોલોજી અને પ્રજનનક્ષમતાના કેસોના મેનેજમેન્ટમાં સતત સુધારાએ કેન્સરની સારવાર લઈ રહેલા દર્દીઓમાં પ્રજનન જાળવણી માટેની ક્ષમતાને વધારી છે.
કિમોથેરાપી દવા અથવા ડોઝ સંબંધિત અસર અને વય આધારિત અસર દ્વારા પ્રજનનક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં કિરણોત્સર્ગ (માત્રા આધારિત) અંડાશયને અસર કરી શકે છે અને પ્રજનનક્ષમતા સાથે સમાધાન કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં શસ્ત્રક્રિયામાં પ્રજનનક્ષમતાનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે.
કિમોથેરાપી દવા અથવા ડોઝ સંબંધિત અસર અને વય આધારિત અસર દ્વારા પ્રજનનક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં કિરણોત્સર્ગ અંડાશયને અસર કરી શકે છે અને પ્રજનનક્ષમતાને અસર શકે છે. પેલ્વિસમાં શસ્ત્રક્રિયામાં પ્રજનનક્ષમતાને અસર થાય છે.
કેન્સર સામે ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા સામાન્ય રીતે મહિલાઓમાં પ્રજનન ક્ષમતાની જાળવણી માટે નીચેની પદ્ધતિઓની ભલામણ કરવામાં આવતી હોય છે.
આ પણ વાંચો: Menstrual Hygiene : પ્રથમ માસિક ધર્મ ક્યારે આવે? એમાં શું થાય? ડોક્ટરની સલાહ ક્યારે જરૂરી?
ભ્રૂણ ક્રાયોપ્રિઝર્વેશન (સારી રીતે સ્થાપિત સારવાર)
અંડાશયની પેશીઓની જાળવણી
અંડકોષની જાળવણી
GNRH અંડાશયના ચક્રને દબાવવા અને આ રીતે કામચલાઉ મેનોપોઝને પ્રેરિત કરવા માટે અનુરૂપ સારવાર.
ઓવેરિયન ટ્રાન્સપોઝિશન (ઓફોરેક્સી)
આ પણ વાંચો: N18 Health Special: ગુપ્તાંગમાંથી સ્ત્રાવ, ખંજવાળ કે દુઃખાવો, મહિલાઓમાં આ 10 લક્ષણો સામાન્ય ન સમજો
આધુનિક સમયમાં ખાસ કરીને યુવા વસ્તીમાં કેન્સરના વધતા પ્રમાણ સાથે મોટાભાગના દર્દી અને દંપતી વચ્ચે પ્રજનનક્ષમતા મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા રહી છે. ઓન્કોલોજિસ્ટ તરીકે અમારે ઉપલબ્ધ વૈજ્ઞાનિક પુરાવાનો ઉપયોગ કરવો પડે અને કેન્સરથી બચી ગયા બાદનું જીવન ઓછામાં ઓછું આઘાતજનક હોય અને માનસિક પડકારોને ઓછું કરે તેવું હોય તેની ખાતરી કરવી પડે.
સ્તન કેન્સરથી પીડિત યુવાન (40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના) દર્દીઓમાં પ્રજનન ક્ષમતા અને ગર્ભાવસ્થાને લગતી સમસ્યાઓ વધુ જોવા મળે છે. ગર્ભાવસ્થા સંબંધિત કેન્સર અને સ્તન કેન્સર (બીસી) પછી ગર્ભાવસ્થા, આ બંને ભારતમાં ખૂબ જ સુસંગત વિષયો છે. ઘણીવાર પોતાની ત્રીસી અને ચાલીસીની મહિલાઓને સ્તન કેન્સર થાય છે. જે પ્રજનન વય જૂથની મહિલાઓમાં સૌથી સામાન્ય કેન્સર ગણાય છે.
1) ગર્ભાવસ્થા સાથે સંબંધિત સ્તન કેન્સરનું નિદાન ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને પ્રસૂતિ પછીના 1 વર્ષની અંદર થાય છે.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન નિદાન થયેલ સ્તન કેન્સર એ વધુ જીવલેણ છે. 3000થી 10000 કેસમાંથી એક ગર્ભાવસ્થામાં સ્તન કેન્સર હોય છે. ગર્ભાવસ્થામાં કેન્સરની તપાસ કરવામાં આવે ત્યારે માતા અને ગર્ભ બંનેના સારા સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખવી પડે છે. આ સ્તન કેન્સર પણ બિન-સગર્ભા સ્ત્રીઓ જેવું જ હોય છે, પરંતુ વર્તનમાં વધુ આક્રમક હોય અને ઘણી વાર સ્તન ફેરફારોને કારણે નિદાનમાં વિલંબ થાય છે. સામાન્ય રીતે દર્દી સુરક્ષિત રીતે બાળકને જન્મ ન આપે ત્યાં સુધી ગર્ભને સલામત સારવાર આપવાનો હેતુ હોય છે અને પછી વધુ સારવાર ચાલુ રાખવામાં આવે છે.
શસ્ત્રક્રિયા કરી શકાય છે અને ગર્ભાવસ્થાના બીજા અને ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં કીમોથેરાપી આપી શકાય છે. પરંતુ અમે ગર્ભને નુકસાન પહોંચાડે એવા રેડિયેશન, હોર્મોન્સ અને સ્કેનથી દૂર રહીએ છીએ.
2) સ્તન કેન્સર પછી ગર્ભાવસ્થા શક્ય છે અને તે યુવાન સ્ત્રીઓમાં કેન્સરથી બચી ગયા બાદના જીવનનો ભાગ છે. પરિણામો સ્તન કેન્સરમાં બચી ગયેલા લોકોમાં કલ્પના કરવાની સલામતી પર આશ્વાસન આપતા પુરાવા પૂરા પાડે છે. દર્દીઓની ગર્ભાવસ્થાની ઇચ્છાને હંમેશાં તેમની સર્વાઇવરશિપ કેર પ્લાનના નિર્ણાયક ઘટક તરીકે ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
ઘણા પરિણામો સ્તન કેન્સરથી બચી ગયેલા દર્દીમાં ગર્ભ ધારણ કરવાની સલામતી અંગે આશ્વાસન આપનારા પુરાવા પૂરા પાડે છે. દર્દીઓની ગર્ભાવસ્થાની ઇચ્છાને હંમેશાં તેમની સર્વાઇવરશિપ કેર પ્લાનના નિર્ણાયક પાસા તરીકે ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
સ્તન કેન્સરથી બચી ગયેલા લોકોએ વિવિધ સારવાર અને રોગની અસરોને કારણે સામાન્ય લોકોની તુલનામાં અનુગામી ગર્ભાવસ્થા થવાની સંભાવનાને ઘટાડી શકી હોત. જો કે જન્મજાત અસામાન્યતાઓમાં કોઈ વધારો થયો નથી અને માતાની સલામતીને અસર થતી નથી. એસ્ટ્રોજન પોઝિટિવ સ્તન કેન્સર અને ઊથલો મારવા અંગે કેટલાક વિવાદો સાબિત થયા નથી.
ક્લિનિકલ પ્રેક્ટિસમાં ગર્ભાવસ્થાનો સમય એ પડકારજનક પ્રશ્ન છે. કેટલાક નાના અભ્યાસો દર્શાવે છે કે ER + બ્રેસ્ટ કેન્સરમાં નિદાન પછી 6 અને 12 મહિનાની અંદર ગર્ભધારણ કરનારા દર્દીઓમાં ઊથલો મારવાનું જોખમ વધ્યું છે. અને તેથી સામાન્ય રીતે ગર્ભાવસ્થા પછીના સ્તન કેન્સરની સારવાર પછીના તબક્કામાં પ્રથમ-બીજા તબક્કામાં લગભગ 2 વર્ષ સુધી પાછળ ધકેલી શકાય છે. તેના 3 તબક્કા માટે લગભગ 5 વર્ષ સુધી સારવાર મોકૂફ રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે અને ઘણી વખત ચોથા તબક્કામાં તેને ટાળવામાં આવે છે.
જો કે દર્દીની ઉંમર, ઊથલો મારવાના જોખમ, સહાયક ઉપચાર અને ઓવેરિયન રિઝર્વ સહિતના પાસાઓને ધ્યાનમાં રાખીને વ્યક્તિગત અભિગમ અપનાવવો વધુ હિતાવહ છે.
3) સારવાર અથવા ઓન્કોલોજિકલના પરિણામે વંધ્યત્વ ઉદભવી શકે છે. હાલના સમયમાં ઓન્કોલોજી અને પ્રજનનક્ષમતાના કેસોના મેનેજમેન્ટમાં સતત સુધારાએ કેન્સરની સારવાર લઈ રહેલા દર્દીઓમાં પ્રજનન જાળવણી માટેની ક્ષમતાને વધારી છે.
કિમોથેરાપી દવા અથવા ડોઝ સંબંધિત અસર અને વય આધારિત અસર દ્વારા પ્રજનનક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં કિરણોત્સર્ગ (માત્રા આધારિત) અંડાશયને અસર કરી શકે છે અને પ્રજનનક્ષમતા સાથે સમાધાન કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં શસ્ત્રક્રિયામાં પ્રજનનક્ષમતાનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે.
કિમોથેરાપી દવા અથવા ડોઝ સંબંધિત અસર અને વય આધારિત અસર દ્વારા પ્રજનનક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. પેલ્વિસમાં કિરણોત્સર્ગ અંડાશયને અસર કરી શકે છે અને પ્રજનનક્ષમતાને અસર શકે છે. પેલ્વિસમાં શસ્ત્રક્રિયામાં પ્રજનનક્ષમતાને અસર થાય છે.
કેન્સર સામે ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા સામાન્ય રીતે મહિલાઓમાં પ્રજનન ક્ષમતાની જાળવણી માટે નીચેની પદ્ધતિઓની ભલામણ કરવામાં આવતી હોય છે.
આ પણ વાંચો: Menstrual Hygiene : પ્રથમ માસિક ધર્મ ક્યારે આવે? એમાં શું થાય? ડોક્ટરની સલાહ ક્યારે જરૂરી?
ભ્રૂણ ક્રાયોપ્રિઝર્વેશન (સારી રીતે સ્થાપિત સારવાર)
અંડાશયની પેશીઓની જાળવણી
અંડકોષની જાળવણી
GNRH અંડાશયના ચક્રને દબાવવા અને આ રીતે કામચલાઉ મેનોપોઝને પ્રેરિત કરવા માટે અનુરૂપ સારવાર.
ઓવેરિયન ટ્રાન્સપોઝિશન (ઓફોરેક્સી)
આ પણ વાંચો: N18 Health Special: ગુપ્તાંગમાંથી સ્ત્રાવ, ખંજવાળ કે દુઃખાવો, મહિલાઓમાં આ 10 લક્ષણો સામાન્ય ન સમજો
આધુનિક સમયમાં ખાસ કરીને યુવા વસ્તીમાં કેન્સરના વધતા પ્રમાણ સાથે મોટાભાગના દર્દી અને દંપતી વચ્ચે પ્રજનનક્ષમતા મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા રહી છે. ઓન્કોલોજિસ્ટ તરીકે અમારે ઉપલબ્ધ વૈજ્ઞાનિક પુરાવાનો ઉપયોગ કરવો પડે અને કેન્સરથી બચી ગયા બાદનું જીવન ઓછામાં ઓછું આઘાતજનક હોય અને માનસિક પડકારોને ઓછું કરે તેવું હોય તેની ખાતરી કરવી પડે.
ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર
Tags: Breast cancer, Breast Surgery, Cancer, Health care, Health disease
ન્યૂઝ 18 ગુજરાતી ટ્રેન્ડિંગ
કેસર થઈ સાવ સસ્તી! ગીરની કેરીના ભાવ તળિયે, જાણો શું છે બોક્સનો ભાવ
અંબાલાલની સૌથી મોટી આગાહી: બે-બે વાવાઝોડા સક્રિય થશે, જાણો ગુજરાત પર અસર
કેળા જેવી દેખાય છે આ કેરી, જુઓ વીડિયો
મેઘરાજાની સવારીને અડચણરૂપ બનશે વાવાઝોડું? અંબાલાલ પટેલ કરી વધુ એક આગાહી
અમે આ જ્ઞાતિના લોકોને ફ્લેટ આપતા નથી: ઘર ખરીદવા જતાં બેંક મેનેજરને થયો કડવો અનુભવ
1 શેરના બદલામાં મળશે 4 બોનસ શેર, જાણો ક્યારે છે રેકોર્ડ ડેટ?
