Netra Suraksha: યુવાનોમાં ડાયાબિટીક રેટિનોપેથીનું વધતુ પ્રમાણ કેવી રીતે કંટ્રોલ કરશો, જણો અહીં!

શું તમે જાણો છો કે ભારતમાં મહાનગરો અને શહેરોમાં રહેતા લોકોને ડાયાબિટીઝ થવાની શક્યતા પહેલાં કરતા વધુ થઈ ગઈ છે? 20 વર્ષથી નાની ઉંમરના 1,110,100 બાળકો અને કિશોરોને વૈશ્વિક સ્તરે ટાઇપ 1 ડાયાબિટીઝ હોવાનો અનુમાન છે5. અડધીથી વધુ જનસંખ્યાને તેમના જીવનના અમુક તબક્કે ડાયાબિટીઝ થવાનું જોખમ વધ્યું છે1. તે એટલું અસંતોષકારક લાગે છે, તે સાચું છે.

હાલમાં સમગ્ર વિશ્વમાં 537 કરોડ લોકો ડાયાબિટીઝથી પીડાય છે. તેમાંથી ડાયાબિટીઝના આશરે 74 કરોડ કેસ એકલા ભારતમાં જ છે અને નિષ્ણાતો આગલા દાયકા2માં તીવ્ર વધારો થવાની આગાહી કરે છે. બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક, સ્થૂળતા અને ગતિહીન જીવનશૈલીના ઉદય સાથે, ભારત ડાયાબિટીઝ મહામારીના કેન્દ્ર તરીકે ઉભરવા માટે તૈયાર થઈ રહ્યું છે. 

ટાઇપ-1 ડાયાબિટીઝ એ ઑટોઇમ્યુન રોગ છે જ્યાં રોગપ્રતિકારક તંત્ર સ્વાદુપિંડમાં ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા કોષોને નષ્ટ કરે છે, જેનાથી જીવિત રહેવા માટે ઇન્સ્યુલિનનો ઉપયોગ આવશ્યક થઈ જાય છે. "વયસ્ક-શરૂઆત" ટાઇપ-2 ડાયાબિટીઝ ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીર મેટાબોલિકના કારણોથી ઉત્પાદિત ઇન્સ્યુલિનનો પ્રભાવી રીતે ઉપયોગ કરી શકતું નથી, જેનાથી સ્વાદુપિંડને વધુ કામ કરવું પડે છે અને અંતે ઉત્પાદન બંધ કરી દે છે. ગર્ભવતી સ્ત્રીઓને ક્યારેક ગર્ભધારણનું ડાયાબિટીઝ થઈ શકે છે જે માતા અને બાળક5 બંનેને પ્રભાવિત કરી શકે છે. 

આ એક કાલ્પનિક વાત છે કે આ રોગ ફક્ત "વૃદ્ધ" લોકોને જ થાય છે. ડાયાબિટીઝ તમામ ઉંમર, સમુદાયો અને પરહેજગારને પ્રભાવિત કરે છે. ટાઈપ-2 ડાયાબિટીઝ યુવા ભારતીયોને ઘેરી રહ્યું છે અને તે તેમના પર કઠોર પ્રહાર કરી રહ્યું છે. ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઑફ મેડિકલ રિસર્ચની યુવા ડાયાબિટીઝ રજિસ્ટ્રીના ડેટા નિર્દેશિત કરે  છે કે ભારતમાં ડાયાબિટીઝ ધરાવતા દર ચાર પૈકીના એક (25.3%) 25 વર્ષથી નાની ઉંમરના વયસ્ક-શરૂઆત થયેલ ટાઇપ-2 ડાયાબિટીઝ4 છે. ટાઇપ 2 ડાયાબિટીઝ માત્ર મોટી ઉંમરના લોકોને પ્રભાવિત કરે છે જેને ડાયાબિટીઝ, સ્થૂળતા, બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક અને નિષ્ક્રિયતાનો કૌટુંબિક ઇતિહાસ ધરાવતા હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ એક હેરાનગતિનું વલણ છે. 

ડાયાબિટીઝ ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ માટે તમારું જોખમ વધારે છે. કિડનીની બીમારીથી લઈને નીચલા અંગો અને પગની જટિલતાઓ, નસ ની અધોગતિ, મૂત્રાશયની સમસ્યાઓ... તે ઘણી અંગ પ્રણાલીઓ5, ખાસ કરીને આંખો પર પ્રહાર કરીને તેને ખતમ કરી શકે છે. સૌથી પ્રચલિત પરંતુ પૂર્ણપણે રોકી શકાય તેવી જટિલતાઓ પૈકીની એક ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી5 છે. 

ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી એ ડાયાબિટીઝ ધરાવતા લોકોમાં જોવા મળતી આંખ સંબંધિત જટિલતાઓ છે. તે રેટીનાને પ્રભાવિત કરે છે, આંખનો તે હિસ્સો જે પ્રકાશને છબીઓમાં સંસાધિત કરે છે. બ્લડમાં ગ્લુકોઝનું ઊંચું લેવલ આંખની રક્તવાહિનીઓ ફાડી શકે છે, સોજો લાવી શકે છે અથવા સ્ત્રાવ થઈ શકે છે; તેથી આંખને નુકસાન થાય છે. ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી શરૂઆતના તબક્કામાં એસિમ્પટમેટિક (અનંત સ્પર્શી) હોય છે પરંતુ જેમ જેમ સ્થિતિ આગળ વધે છે તેમ તેમ અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિને કારણે વાંચવામાં મુશ્કેલી પેદા કરી શકે છે. જો સમયસર ખબર ન પડે, તો તે કાયમી રીતે દ્રષ્ટિ હાનિનું3 કારણ બની શકે છે. આ એક પ્રકારનું અંધત્વ છે, જો વ્યક્તિ જરૂરી સાવચેતી રાખે તો આ પૂર્ણપણે ટાળી શકાય તેવું છે.

1980 અને 2008 ની વચ્ચે વિશ્વભરમાં કરવામાં આવેલા 35 અધ્યયનના વિશ્લેષણના આધારે, રેટીનાની છબીઓનો ઉપયોગ કરીને ડાયાબિટીઝ ધરાવતા લોકોમાં કોઈપણ ડાયાબિટીક રેટિનોપથીનો સમગ્ર પ્રસાર 35% હોવાનો અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો હતો, જેમાં દ્રષ્ટિ માટે જોખમી ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી 12%5 માં હાજર હોય છે. અહીં કિકર છે, તે એવા લોકોને પણ પ્રભાવિત કરી શકે છે જેઓ પહેલાથી જ ડાયાબિટીક છે6!

સારા સમાચાર છે? યોગ્ય ઉપચાર અને ભલામણ કરેલ જીવનશૈલીમાં બદલાવ સાથે, ડાયાબિટીઝ ધરાવતા ઘણા લોકો જટિલતાઓને રોકી શકે છે અથવા વિલંબિત કરી શકે છે. તે પ્રભાવ માટે, Network18 એ Novartis સાથે મળીને Netra Suraksha' - India Against Diabetes initiative, શરૂ કરી છે. આ પહેલનો ઉદ્દેશ્ય તબીબી ક્ષેત્રના નિષ્ણાતો, થિંક ટેન્ક અને પોલિસી નિર્માતાઓ સાથે રાઉન્ડ ટેબલ ચર્ચાઓ આયોજિત કરીને ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી વિશે જાગરૂકતા વધારવાનો છે. પહેલના હિસ્સા રૂપે, Network18 માહિતીપ્રદ લેખો અને સમજાવનાર વિડિયો પણ પ્રકાશિત કરશે.

 આ કાર્યવાહી કરવાનો સમય છે. તમારું અને તમારા પ્રિયજનોનું ટેસ્ટ કરાવીને  કરીને તમારું કામ કરો. તમારા બ્લડ ગ્લુકોઝના લેવલનું નિરીક્ષણ અને સંચાલન કરીને, ડાયાબિટીઝને નિયંત્રણમાં રાખો. નિયમિતપણે વ્યાયામ કરો, હાઇડ્રેટેડ રહો અને ઓછા ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સવાળા ખોરાકને પસંદ કરીને તમારા કાર્બ અને શુગરના સેવનનું સંચાલન કરો. ડાયાબિટીઝ રોકી શકાય તેવું છે,  અને કેટલાક સંજોગોમાં, જ્યારે તેની જાણ વહેલી તકે થાય છે, ત્યારે તે ઉલટાવી શકાય તેવું પણ છે! સ્વયંને યોગ્ય આદતોમાં રોકાણ કરીને બહેતર શૉટ આપો - નિયમિત આંખની તપાસ કરાવો, સ્વસ્થ આહાર લો, નિયમિત કસરત કરો અને તણાવ ઘટાડવા માટે સ્વયંની નિયમિત સંભાળ રાખો. 

જ્યારે ડાયાબિટીક રેટિનોપેથીની વાત આવે છે, ત્યારે નિવારણ મુખ્ય બાબત હોય છે. તેથી, દર વર્ષે - ભલે તમને ડાયાબિટીઝ ન હોય તો પણ તમારી આંખોનું ટેસ્ટ કરાવો! ટેસ્ટ પીડારહિત અને ઝડપી હોય છે. તમારી આંખોની બહેતર રીતે કાળજી લેવાનું શરૂ કરવામાં તમારી મદદ કરવા માટે Netra Suraksha પહેલની ઑનલાઇન Diabetic Retinopathy Self Check Up નો ઉપયોગ કરો.

Netra Suraksha initiative, વિશે વધુ અપડેટ્સ માટે News18.com ને ફૉલો કરો અને 21મી સદીની: ડાયાબિટીઝ સૌથી ઝડપથી વિકસતી સ્વાસ્થ્ય કટોકટી સામેની લડાઈમાં સામેલ થાઓ.

સોર્સેસ: 

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/diabetes-in-india10 Dec, 2021.


2. IDF Atlas, International Diabetes Federation, 10th edition, 2021


3. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/diabetic-retinopathy10 Dec, 2021.


4. https://www.hindustantimes.com/health/world-diabetes-day-one-in-every-four-of-india-s-youth-suffer-from-the-deadlier-type-2/story-LP4ugRJ5qqLNITYg24xCbO.html10 Dec, 2021.


5. IDF Atlas, International Diabetes Federation, 9th edition, 2019


6. https://www.diabetesincontrol.com/retinopathy-occurs-sooner-in-prediabetes/10 Dec, 2021.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Netra Suraksha, નેત્ર સુરક્ષા