Explained: 21 ડિસેમ્બરના સૌથી ટૂંકા દિવસ પછી કેમ વધે છે ઠંડી અને સૂર્યથી અંતર, જાણો

આજે એટલે કે 21 ડિસેમ્બર વર્ષનો (Winter solstice Shortest Day Of The Year 21 DECEMBER )સૌથી ટૂંકો દિવસ (shortest day) છે. દર વર્ષે આ દિવસ બદલાતો રહે છે. ગયા વર્ષે 22 ડિસેમ્બર હતો. વર્ષના આ સૌથી ટૂંકા દિવસને વિન્ટર સોલ્સટિસ (Winter solstice) કહેવામાં આવે છે. જાણો તેની પાછળનું વિજ્ઞાન (science) શું છે અને આ દિવસ પહેલા અને પછી શું બદલાય છે. સૌ પ્રથમ સમજો કે સોલ્સિટિસ શું છે. તે એક લેટિન શબ્દ છે, જેનો અર્થ છે સૂર્યનું સ્થિર થઈ જવું. પૃથ્વી તેની ધરી પર આગળ વધતી વખતે સૂર્ય તરફ દિશા બદલે છે. આવી સ્થિતિમાં સૂર્યના સંપર્કમાં આવતા પૃથ્વીના ભાગને સોલ્સટિસ શબ્દ સાથે જોડવામાં આવે છે.

ઉત્તર ગોળાર્ધમાં સૌથી ટૂંકો દિવસ
આજે ઉત્તર ગોળાર્ધમાં સૌથી ટૂંકો દિવસ છે. આનો અર્થ એ થયો કે આ દિવસે સૂર્ય પૃથ્વીના આ ભાગમાં સૌથી ઓછો સમય રહેશે. દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં આજે સૂર્ય સૌથી લાંબો રહેશે અને આ ભાગના દેશોમાં આજે સૌથી મોટો દિવસ જોવા મળશે. આર્જેન્ટિનાની જેમ ઓસ્ટ્રેલિયા અને સાઉથ આફ્રિકામાં પણ આજે ગરમી શરૂ થઈ ગઈ છે.

આ પણ વાંચો: આ છે વિશ્વનું સૌથી ઠંડુ શહેર, જ્યાં ખરેખર ‘હાડ થીજવતી ઠંડી’ પડે છે, પારો -83 ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે!

વિશ્વના એક ભાગમાં સૌથી લાંબો અને એક ભાગમાં સૌથી ટૂંકો દિવસ
આજે વિશ્વના બે ભાગ બે જુદી જુદી રીતે દેખાય છે, જે સૌથી નાનો અને સૌથી લાંબો છે. દિવસ નાનો કે મોટો છે તેનું કારણ પૃથ્વીની સ્થિતિ છે. આપણો ગ્રહ પણ અન્ય તમામ ગ્રહોની જેમ તેની ધરી પર લગભગ 23.5 ડિગ્રી પર નમેલો છે. આ ધરીને નમાવવા અને ચક્કર મારવાને કારણે છે કે સૂર્યના કિરણો એક જગ્યાએ વધુ અને બીજી જગ્યાએ ઓછા પડે છે. જે જગ્યાએ સૂર્યપ્રકાશ થોડા સમય માટે આવે છે, ત્યાં દિવસ ટૂંકો હોય છે, જ્યારે વઘારે પ્રકાશથી દિવસ મોટો હોય છે.

પૃથ્વી એક ચોક્કસ ખૂણા પર કેમ નમેલી છે
પૃથ્વી તેની ધરી પર એક ચોક્કસ ખૂણા પર કેમ નમેલી છે, ઘણીવાર આ પ્રશ્ન પણ ઊભો થાય છે. વૈજ્ઞાનિકો આ સમયે તેના વિશે વધુ જાણતા નથી, અથવા જો તે ન થયું હોત તો શું થયું હોત તે વિશે તેઓ વધુ જાણતા નથી. સીએનએનના એક અહેવાલ મુજબ વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે જ્યારે સૌરમંડળ આકાર લઈ રહ્યું હતું ત્યારે પૃથ્વી સાથે કોઈ પીંડ ભારે ટકરાઈ હતી અને પૃથ્વી તેની ધરી પર ત્રાંસી પડી હતી.

આ પણ વાંચો: શા માટે સારી ઊંઘ આપણા માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જાણો તેના ફાયદા

સૂર્યથી અંતર 06 મહિના સુધી વધે છે
હવે વાત કરીએ ઉત્તર ગોળાર્ધની, તો વર્ષના 6 મહિના આ સૂર્ય તરફ નમેલા રહે છે. આ સમગ્ર સમયગાળા દરમિયાન સૂર્યમાં સારો પ્રકાશ લાવે છે અને આ મહિનાઓ દરમિયાન તેને ગરમ રાખે છે. બાકીના 6 મહિનામાં આ વિસ્તાર સૂર્યમાંથી દૂર થઈ જાય છે અને ત્યારથી દિવસો ટૂંકા થવા લાગે છે.

આજે દેશનો વર્ષનો સૌથી ટૂંકો દિવસ પણ છે, પરંતુ તે તમામ શહેરો અથવા રાજ્યોમાં વિવિધ લંબાઈનો હશે. જેમ કે કોઈ શહેરમાં બીજા શહેર કરતાં દોઢ મિનિટ લાંબો દિવસ હોઈ શકે છે, પરંતુ એકંદરે આજે બાકીના દિવસ કરતા સૌથી ટૂંકો દિવસ રહેવાનો છે.

સૂર્ય ઉત્તરાયણથી દક્ષિણાયન બને છે
આ દિવસથી ઠંડી વધવા લાગે છે. એટલે કે ઉત્તર ભારતમાં હજુ ઠંડીમાં તિરાડ પડી નથી એવું માની લઈએ. આ દિવસથી ઠંડી અને બરફવર્ષા થશે.

શું હોય છે સમર સોલ્સટિસ
બીજી તરફ, વિંટર સોલ્સટિસની જેમ જ સમર સોલ્સિટિસ હોય છે, એટલે કે વર્ષનો સૌથી લાંબો દિવસ. આ દિવસે રાત સૌથી નાની હોય છે. આ દિવસ 20થી 23 જૂનની વચ્ચે કોઈપણ દિવસમાં આવે છે. એક બીજો સમય પણ હોય છે જેમાં બંને દિવસ અને રાત સમાન હોય છે. આ સમય એક કે બે દિવસ નહીં, 21 માર્ચથી 23 સપ્ટેમ્બરની વચ્ચે આવે છે, જ્યારે સૂર્ય અને ચંદ્ર લગભગ એક જ સમય માટે આકાશમાં આવે છે.

તહેવારો પણ ઉજવાય છે આજના દિવસે
જૂના જમાનામાં લોકો આ દિવસના આધારે ઘણી વાતો નક્કી કરતા હતા અને એ જ રીતે તહેવારોની ઉજવણી થતી હતી. આધ્યાત્મિક રીતે, આ દિવસ નવી વસ્તુઓને આવકારવાનો દિવસ છે. વેલ્સમાં આ દિવસને "અલ્બાન અર્થન (Alban Arthan)" એટલે કે શિયાળાનો પ્રકાશ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસ યુકેના આ ભાગમાં એક મોટા તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસો અને તેની સાથે સંકળાયેલા તહેવારો માનવ ઇતિહાસના સૌથી જૂના તહેવારોમાંના એક હોવાનું માનવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: Spices Tea Benefits: શિયાળામાં શા માટે પીવી જોઈએ મસાલેદાર ચા? આ 5 કારણો જાણીને તમે પણ ચાનું સેવન કરવા લાગશો

રોમમાં પણ આ દિવસની ઉજવણી કરવાનુ કલ્ચર છે. આને શટરનલિયા (Saturnalia) કહેવામાં આવે છે. એટલે કે શનિનો દિવસ, જેને રોમમાં પાકનો દેવતા માનવામાં આવે છે. તેની ઉજવણી 17 ડિસેમ્બરથી શરૂ થાય છે અને આગામી સાત દિવસ સુધી ચાલે છે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Explained, Science