Jamshetji Tata Death Anniversary: કેવી રીતે જમશેતજીને તાજ હોટેલ બનાવવાનો આવ્યો વિચાર

જ્યારે પણ દાનવીર ઉદ્યોગપતિઓ (Industrialists) ને યાદ કરવામાં આવે છે ત્યારે સૌથી પહેલા ભારતના જમશેદજી ટાટા આવે છે. ટાટા જૂથ (Tata Groups)ના સ્થાપક તરીકે જાણીતા જમશેદજી ટાટા (Jamshetji Tata)ને ભારતના સૌથી મોટા ઉદ્યોગપતિ માનવામાં આવતા હતા, જેમણે દેશમાં ઘણા ઉદ્યોગો ખોલ્યા હતા અને જમશેદપુર શહેરની સ્થાપના પણ કરી હતી. ઉદ્યોગ પરના તેમના પ્રભાવને જોતા, તેમને ભારતીય ઉદ્યોગોના પિતા કહેવામાં આવે છે. ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નેહરુએ પણ તેમને 'વન મેન પ્લાનિંગ કમિશન' કહ્યા હતા. તેમના જૂથની તાજ હોટેલ (Taj Hotel) તેમની શ્રેષ્ઠ સેવાઓ માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. તાજ હોટલ ખોલવા પાછળ પણ એક કહાની છે.

પિતાના વ્યવસાય સાથે સંકળાયા
જમશેદજી ટાટાનો જન્મ 3 માર્ચ 1839ના રોજ ગુજરાતના નવસારીમાં થયો હતો. તેમના પિતા નૌશરવાનજી પારસી પાદરીઓના વંશમાં પ્રથમ વેપારી હતા. 14 વર્ષની ઉંમરે, જમશેદજીએ તેમના પિતાના વ્યવસાયમાં મદદ કરવાનું શરૂ કર્યું. એલ્ફિન્સ્ટન કોલેજમાંથી સ્નાતક થયા. અભ્યાસ દરમિયાન જ તેમણે લગ્ન કરી લીધા અને અભ્યાસ પૂરો કર્યા બાદ તે સંપૂર્ણપણે બિઝનેસમાં લાગી ગયા.

કપાસ ઉદ્યોગથી શરૂઆત
જમશેદજીએ એક રીતે ભારતમાં બિઝનેસની દુનિયા બદલી નાખી હતી. પહેલા તેમણે નાદાર બનેલી તેલની ફેક્ટરી ખરીદી અને તેને કોટન ફેક્ટરીમાં ફેરવી અને તેમાંથી નફો કમાવા લાગ્યા. નાગપુરમાં કોટન ફેક્ટરી ખોલી અને પછી નાગપુરમાં જ કોટન મિલ ખોલવાનું સાહસિક પગલું ભર્યું. તેઓ આધુનિક ભારતીય અર્થતંત્રના સૌથી મોટા નિર્માતા તરીકે જાણીતા હતા. બાદમાં તેમણે સ્ટીલ ઉદ્યોગમાં ખાસ નામ કમાવ્યું.

અલગ વ્યક્તિત્વ
જેમશાદજીની એક વિશેષ વિશેષતા હતી કે તેઓ સ્વપ્નદ્રષ્ટા હતા અને તેમના કાર્યકરોની વિશેષ કાળજી લેતા હતા અને નવા વિચારો કે પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં ક્યારેય ખચકાતા ન હતા. તેમની શ્રમ નીતિઓ તેમના સમય કરતા ઘણી આગળ માનવામાં આવતી હતી. ફિરોઝશાહ મહેતા અને દાદાભાઈ નૌરોજી જેવા રાષ્ટ્રવાદી અને ક્રાંતિકારી નેતાઓ સાથે પણ તેમના સંબંધો હતા. તેઓ આર્થિક સ્વતંત્રતાને રાજકીય સ્વતંત્રતાનો આધાર માનતા હતા.

ત્રણ મોટા સપના
જમશેદજીના ત્રણ મુખ્ય સપના હતા, તેઓ પોતાની એક લોખંડ અને સ્ટીલ કંપની ખોલવા માંગતા હતા. આ સાથે તે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ અભ્યાસ કેન્દ્ર સ્થાપવા માંગતા હતા. આ ઉપરાંત મોબાઈલ પાવર પ્રોજેક્ટ પણ સ્થાપવો. પરંતુ આ ત્રણેય સપના સાકાર થતા ન જોઈ શક્યા. પરંતુ આ બધા માટે તેમણે નિશ્ચિતપણે ખૂબ જ મજબૂત આધાર બનાવીને વિદાય લીધી હતી.

આ પણ વાંચોઃ 24 વર્ષ પહેલા થયું હતું પોખરણ 2 પરીક્ષણ, કેમ આજે પણ છે મહત્વનું

વૈભવી હોટેલનું સ્વપ્ન
આ સિવાય જમશેદજીએ બીજું સ્વપ્ન જોયું હતું. તે હોટેલ તાજમહેલ ખોલવા માંગતા હતા અને તે તેમની આંખો સામે આ સપનું પૂરું થતું જોઈ શક્યા. માત્ર બ્રિટિશ શાસનમાં જ નહીં પરંતુ યુરોપની હોટલોમાં પણ ભારતીયો સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવતો હતો. મોટી હોટલોમાં ભારતીયોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ હતો. તેઓને ભારતીય હોવાને કારણે મોટી બ્રિટિશ હોટલ વોટસન હોટેલમાં પ્રવેશવા દેવામાં આવ્યા ન હતા.

વૈભવી તાજમહેલ હોટેલ
તે જમશેદજીનું વ્યક્તિત્વ હતું કે તેમણે આ અપમાનને મહત્વાકાંક્ષી સ્વપ્નમાં ફેરવી દીધું અને તાજમહેલ હોટેલનું સ્વપ્ન જોયું જેમાં કોઈપણ ભેદભાવ વિના દરેકને પ્રવેશવાની છૂટ છે. આ રીતે ભારતની પ્રથમ લક્ઝુરિયસ હોટેલનો ખ્યાલ સામે આવ્યો અને ડિસેમ્બર 1903માં 4 કરોડ 21 લાખ રૂપિયાના જંગી ખર્ચે તાજમહેલ હોટેલ તૈયાર થઈ.



આ પણ વાંચોઃ શું ભારતના ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ લાવી રહ્યું છે વિશ્વમાં મોટું સંકટ

મુંબઈની તાજ હોટેલ આજે વિશ્વની સૌથી વૈભવી હોટેલોમાંની એક ગણાય છે અને ટાટા જૂથની તાજ હોટેલ ચેઈન તેની ઉત્તમ સેવાઓ માટે માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં જાણીતી છે. પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન મુંબઈની ઐતિહાસિક તાજ હોટેલને 600 બેડની હોસ્પિટલમાં ફેરવવામાં આવી હતી. તે વર્ષ 2008માં પણ આતંકવાદી હુમલાનો ભોગ બન્યો હતો. જમશેદજીએ આ હોટલ બંધાયાના બીજા જ વર્ષે 19 મે 1904ના રોજ જર્મનીમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Know about, Mumbai's Taj Hotel, Tata group