Home /News /explained /ISRO Mission: ભારત 60 દેશો પાસેથી લઈ રહ્યું છે સહયોગ, અંતરિક્ષ ક્ષેત્રમાં વધી ઇસરોની સક્રિયતા
ISRO Mission: ભારત 60 દેશો પાસેથી લઈ રહ્યું છે સહયોગ, અંતરિક્ષ ક્ષેત્રમાં વધી ઇસરોની સક્રિયતા
ઇસરો (ISRO)ના ઘણાં બધા કાર્યક્રમમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ સામેલ છે. (પ્રતીકાત્મક ફોટો- ISRO)
ભારત સરકારે (Government of India) દુનિયાના 60 દેશોથી અંતરિક્ષ સહયોગ (Space Cooperation) પર કરાર કર્યા છે. હવે ભારતીય સ્પેસ એજન્સી (ISRO)ની અંતરિક્ષ ક્ષેત્રમાં સક્રિયતા વધવા લાગી છે. ઇસરો રશિયા, અમેરિકા, ફ્રાન્સ, જાપાન વગેરે દેશો સાથે હાથ મિલાવીને પોતાના પ્રમુખ અભિયાનોને વેગ આપવામાં લાગી ગયું છે, જે છેલ્લા બે વર્ષથી કોરોના મહામારીને કારણે અટકી ગયા હતા.
ISRO cooperation with 60 countries: ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) માટે છેલ્લાં બે વર્ષ કપરા રહ્યા છે. કોવિડ-19 મહામારીમાં લોકડાઉન અને અન્ય સમસ્યાઓના કારણે ISROના તમામ કામકાજ પ્રભાવિત થયા અને તેના ઘણા મોટા મિશન સ્થગિત કરવામાં આવ્યા. એવું લાગતું હતું કે ભારત (India) આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ પરિદ્રશ્યમાંથી ગાયબ થઈ રહ્યું છે, પરંતુ હવે કોવિડ યુગની ભયાનકતાનો અંત આવવાની આશા વચ્ચે ISROનું કામ પાટા પર ચડતું હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. ભારતે અત્યાર સુધીમાં 60 દેશો સાથે અવકાશ સંબંધિત સહયોગ માટે કરારો કર્યા છે, જે દર્શાવે છે કે તે અવકાશ સંશોધનમાં કેટલું સક્રિય અને ગંભીર છે.
ઘણા દેશો સાથે કરાર
ભારત સરકારનો અવકાશ વિભાગ હાલમાં રશિયા, અમેરિકા, ફ્રાન્સ, જાપાન અને ઈઝરાયેલની સ્પેસ એજન્સી સાથે મળીને અવકાશ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીના ઘણા મોટા પ્રોજેક્ટ્સ પર કામ કરી રહ્યું છે. આ સિવાય ISRO વિશ્વના ઘણા દેશો સાથે સંયુક્ત મિશન, અંતરિક્ષ તકનીકમાં એક્સપર્ટ કોઓપરેશન વગેરે પર કામ કરી રહ્યું છે. વર્ષ 2021-22ના અવકાશ વિભાગના વાર્ષિક અહેવાલમાં આ અંગે ખુલાસો કરવામાં આવ્યો છે, જે મુજબ ભારતે અત્યાર સુધીમાં 60 દેશો અને પાંચ બહુરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ સાથે અવકાશ સહયોગ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
આ યાદીમાં ઈસરો અને વિદેશી સ્પેસ એજન્સીના મોટા સહયોગી મિશનનો પણ ઉલ્લેખ છે. તેમાં NASA અને ISROના સિન્થેટિક અપર્ચર રડાર (NISAR) અભિયાનનો પણ ઉલ્લેખ છે જેમાં ISRO S બેન્ડનો SAR અને અન્ય હાર્ડવેર નાસાના JPLને મોકલશે જ્યાં S-band અને L-બેન્ડ પેલોડના પરીક્ષણ થશે.
રશિયાનો ગગનયાન અભિયાનમાં સહયોગ
બીજી તરફ રશિયાની સાથે ભારતનું ISRO તેના ગગનયાન મિશનમાં સહયોગ લઈ રહ્યું છે, જે ભારતનો પ્રથમ માનવ અવકાશ ઉડાન કાર્યક્રમ છે. જેમાં રશિયાના ગાગરીન કોસ્મોનોટ ટ્રેનિંગ સેન્ટરમાં ચાર ભારતીય અવકાશયાત્રીઓની તાલીમ પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. આ સિવાય ISRO અને રશિયન એકેડમી ઓફ સાયન્સ પણ અવકાશ સંશોધનમાં એકબીજાને સહકાર આપી રહ્યા છે.
રશિયા (Russia) ભારતના ગગનયાન અભિયાનમાં મોટી મદદ કરી રહ્યું છે. (Image- ISRO)
ફ્રાન્સ સાથે
ISRO ફ્રેંચ સ્પેસ એજન્સી CNES સાથે મળીને અંતરિક્ષથી પૃથ્વીના અવલોકન અને માનવ અંતરિક્ષ ઉડાન સાથે સ્પેસ સિચ્યુએશનલ અવેરનેસ (SSA) ના ક્ષેત્રમાં મળીને કામ કરી રહ્યું છે. SSA હેઠળ અંતરિક્ષમાં કચરા અને અન્ય પિંડો પર નજર રાખવામાં આવે છે જે પૃથ્વીનું ચક્કર લગાવે છે. આ સિવાય ઈસરો ફ્રેન્ચ ગુયાનામાં ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન બનાવવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે.
જાપાન સાથે
જાપાનની સ્પેસ એજન્સી જાક્સા અને ISRO ચંદ્ર સંશોધન, સેટેલાઇટ નેવિગેશન અને પૃથ્વી અવલોકન પર કામ કરી રહી છે. બંને ઈન્ડો-જાપાન લુનાર પોલર એક્સપ્લોરેશન (LUPEX) મિશનના પ્રથમ તબક્કાનો અભ્યાસ કરી રહ્યા છે, જેમાં લેન્ડર રોવરમાં સામેલ થનારા યંત્રોનું સુનિશ્ચિત કરવાનું રહેશે.
ચંદ્રયાન-3, આદિત્ય L1 જેવા કેટલાય ભારતીય મિશન માટે નેટવર્ક અને ઓપરેશન્સ માટે ISRO યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી સાથે કામ કરી રહ્યું છે. ગગનયાન મિશન માટે ઓસ્ટ્રેલિયાના કોકોસ કીલિંગ ટાપુ પર ISROનું ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન બનાવવાનું કામ પણ ચાલી રહ્યું છે. ઇઝરાયેલની સ્પેસ એજન્સી સાથે પણ વાતચીત ચાલી રહી છે, જેમાં ઇસરોના નાના ઉપગ્રહની સાથે ઇલેક્ટ્રિક પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ મોકલી શકાય છે.
જાપાન ભારતના ચંદ્ર (Moon) મિશન માટે સહયોગ આપી રહ્યું છે. (Image- Pixabay)
આ સમયે ભારતના મુખ્ય અભિયાન ચંદ્રયાન-3, ગગનયાન અને આદિત્ય L1 છે જે કોવિડ-19 મહામારીને કારણે બે વર્ષથી અટકી ગયા છે. ચંદ્રયાન 3માં રોવર અને લેન્ડરને ચંદ્રની સપાટી પર લેન્ડ કરવામાં આવશે અને ગગનયાન એ ભારતનું પ્રથમ માનવીય અવકાશ મિશન હશે, જ્યારે આદિત્ય L1 મિશન સૂર્યનો અભ્યાસ કરશે. આ અભિયાનો 2022 અને 2023માં પૂર્ણ થશે.
Published by:Nirali Dave
First published:
ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર