Wheat Price: યુક્રેન સંકટના કારણે નિકાસ માંગમાં વધારો, શું ઘઉં મોંઘા ભાવે મળશે?

નવી દિલ્હી. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ (Russia-Ukraine War) ના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘઉંના ભાવ (Wheat Rate) માં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. રશિયા અને યુક્રેન બંને ઘઉંના મુખ્ય નિકાસકારો છે. આ બંને દેશોમાંથી ઘઉંનો પુરવઠો બંધ થવાને કારણે ઘઉંના ભાવમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. આનો ફાયદો ભારતને મળી રહ્યો છે. ભારતીય ઘઉંની નિકાસ માંગમાં અચાનક વધારો થયો છે.

આ જ કારણ છે કે નાણાકીય વર્ષ 2022માં ભારતે રેકોર્ડ 8.5 મેટ્રિક ટન ઘઉંની નિકાસ કરી છે. એટલું જ નહીં, ભારતે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે 10 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની નિકાસનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં વધતી જતી માંગ અને સ્થાનિક બજારમાં ખાનગી ખરીદદારો દ્વારા ઘઉંની ભારે ખરીદીને કારણે હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થયો છે કે શું આગામી સમયમાં દેશમાં ઘઉંના ભાવમાં વધારો થશે?

જો વર્તમાન પરિસ્થિતિની વાત કરીએ તો લણણીની સિઝનમાં જ ઘઉંના ભાવ લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ કરતાં 5 થી 7 ટકા વધારે છે. ભાવમાં વધુ વધારો થવાની સંભાવનાને જોતા વેપારીઓ ઘઉંનો સ્ટોક કરી રહ્યા છે. સરકારી ખરીદીમાં થયેલા ઘટાડા પરથી આ સ્પષ્ટ થાય છે. ઘઉં 7મી એપ્રિલ 2022 સુધી, સરકારી એજન્સીઓએ MSP પર 69.24 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની ખરીદી કરી છે, જે વાર્ષિક ધોરણે 39 ટકા ઓછી છે. એક વર્ષ અગાઉ સમાન સમયગાળામાં 102 લાખ ટન ઘઉંની સરકારી ખરીદી કરવામાં આવી હતી.

ખાનગી ખરીદી વધુ

પંજાબ અને હરિયાણામાં, જ્યાં દર વર્ષે ઘઉંની ખાનગી ખરીદી ના બરાબર હોય છે, ત્યાં પણ આ વખતે ઘઉંના ખાનગી વેપારીઓએ લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ કરતાં વધુ કિંમતે ઘઉંનો નોંધપાત્ર જથ્થો ખરીદ્યો છે. મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં પણ આ વખતે વેપારીઓએ લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ કરતાં વધુ ચૂકવીને ખેડૂતો પાસેથી ઘઉંની ખરીદી કરી છે. મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં, વેપારીઓ સામાન્ય રીતે લણણીની સિઝનમાં ટેકાના ભાવ કરતાં રૂ. 200-300 ઓછા ભાવે ઘઉં ખરીદે છે.

ખેડૂતોને સારા ભાવ મળી રહ્યા છે

પરંતુ, આ વખતે સ્થિતિ વિપરીત છે. રાજસ્થાનના કોટા મંડીના વેપારી પવન કુમારે ન્યૂઝ18ને જણાવ્યું કે, કોટા મંડીમાં યોગ્ય ગુણવત્તાના ઘઉં હવે 2200 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે વેચાઈ રહ્યા છે. તો, કેટલીક વિશેષ જાતોની કિંમત 2500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થઈ ગઈ છે. કેન્દ્ર સરકારે આ વખતે ઘઉં માટે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ રૂ. 2015 નક્કી કર્યા હતા. પવન કુમાર કહે છે કે, ઘઉંનું સારું સબસ્ક્રિપ્શન છે અને ઘઉંની કિંમત 3,000 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ સુધી રહેવાનો અંદાજ છે.

રાજસ્થાનના ચુરુ જિલ્લાના શોભાસર ગામના એક દુકાનદાર ભગીરથ સેનનું કહેવું છે કે, અહીં રિટેલમાં ઘઉંની કિંમત 2500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થઈ ગઈ છે. ગયા વર્ષે, આ દિવસોમાં કરિયાણાની દુકાનોમાં ઘઉં રૂ. 2,150 સુધી ઉપલબ્ધ હતા. ભગીરથ કહે છે કે, ઘઉં મોંઘા થવાની ચર્ચાને કારણે વેપારીઓ ઘઉંનો સ્ટોક કરી રહ્યા છે. તો, સામાન્ય લોકો પણ આખા વર્ષના ઉપયોગ માટે ઘઉં એકસાથે મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.

ઘઉંની અછત રહેશે?

નિકાસની માંગમાં ભારે વધારો અને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘઉંની જંગી માંગને જોતા હવે કેટલાક લોકો કહી રહ્યા છે કે જો ભારત ઘઉંની નિકાસ પર અંકુશ નહીં લાવે તો દેશમાં ઘઉંની અછત સર્જાઈ શકે છે. પરંતુ, બાર્કલેઝના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને ચીફ ઈન્ડિયા ઈકોનોમિસ્ટ રાહુલ બાજોરિયા આ દાવા સાથે સહમત નથી. બાજોરિયાએ Moneycontrol.comને જણાવ્યું કે- “છેલ્લા દાયકામાં ભારતનું ઘઉંનું ઉત્પાદન જબરજસ્ત રીતે વધ્યું છે. ભારત પાસે તેની સ્થાનિક જરૂરિયાતો અને નિકાસ માટે પૂરતા પ્રમાણમાં ઘઉં છે. કુલ ઉત્પાદનનો બહુ નાનો હિસ્સો જ નિકાસ કરવામાં આવશે. તેથી ઘઉંની અછત જેવી કોઈ વાત નથી."

આ પણ વાંચો - Rainbow Children IPO થકી એકત્ર કરશે રૂ. 2000 કરોડ, જાણો તારીખ-ક્વોટા સહિતની તમામ વિગતો

બાજોરિયા કહે છે કે, આ વખતે સરકાર દ્વારા ઘઉંની ઓછી ખરીદી કરવામાં આવી હોવા છતાં, સરકાર પાસે દેશની સ્થાનિક જરૂરિયાત અને જાહેર વિતરણ પ્રણાલી હેઠળ વિતરણ માટે પૂરતું ઘઉં છે. બીજી તરફ કૃષિ અર્થશાસ્ત્રી ડૉ.અશોક ગુલાટીનું કહેવું છે કે, ભારતમાં ઘઉંનો ઘણો જથ્થો છે. તેના સંગ્રહમાં સરકારનો પરસેવો નીકળી રહ્યો છે. સરપ્લસ ઘઉંનો સંગ્રહ કરવો ભારત માટે હંમેશા એક પડકાર રહ્યો છે. છેલ્લા પાંચ સિઝનમાં ઘઉંનું રેકોર્ડ ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે. જો કે, આ વખતે સરકારી ખરીદીમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે, પરંતુ હજુ પણ સરકારી ગોડાઉનોમાં પુષ્કળ અનાજ પડેલું છે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Bhaliya wheat, Business news, Business news in gujarati, Wheat, ઘઉ, ઘઉનો પાક, ભાલિયા ઘઉં