સિલીગુડીના બાગડોગરાના દેબાશીષ દત્તાએ પાણીનો બગાડ રોકવા માટે 'સ્માર્ટ વોટર સેવર' નામનું નવું ઉપકરણ બનાવ્યું છે. દેબાશિષને નાનપણથી જ અલગ-અલગ કારના એન્જિન ખોલીને તેની વિગતો તપાસવાની ટેવ હતી. ત્યારથી, તેમનામાં મશીનો પ્રત્યે વિશેષ લગાવ જન્મ્યો. પછી ધીમે ધીમે તેનો આ શોખ પેશન બની ગયો અને દેબાશિષે વિવિધ પ્રકારના મશીન બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
દેબાશિષની આ પહેલી શોધ નથી. આ પહેલા પણ તે ઘણા શાનદાર ઉપકરણો બનાવી ચુક્યો છે. સિલિગુડી પોલિટેકનિક કોલેજના બીજા વર્ષનો વિદ્યાર્થી દેવાશિષ પશ્ચિમ બંગાળ વિજ્ઞાન મંચની બાગડોગરા વિજ્ઞાન મીટનો સંયોજક છે. દેબાશિષ કહે છે કે જો તેમના દ્વારા બનાવવામાં આવેલ આ ઉપકરણ દરેક ઘરમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવે તો પાણીનો બગાડ સરળતાથી અટકાવી શકાય છે.
આજે મોટાભાગના ઘરોમાં ટાંકીમાં પાણીનો સંગ્રહ કરવા માટે પંપની વ્યવસ્થા છે. ઘણી વખત એવું જોવા મળે છે કે પંપ ચાલુ કર્યા પછી લોકો ઘરના અન્ય કામમાં વ્યસ્ત થઈ જાય છે અને તેના કારણે તેઓ પંપની સ્વીચ ઓફ કરવાનું ભૂલી જાય છે. ટાંકીમાં પાણી ભરાયા બાદ ઓવરફ્લો થવા લાગે છે જેના કારણે પાણીનો ઘણો બગાડ થાય છે. આ કારણે વીજળી પણ વધુ ખર્ચાય છે, જ્યારે પંપનું આયુષ્ય પણ ઘટે છે. પરંતુ આ બધામાં સૌથી મોટો ગેરફાયદો પાણીનો બગાડ છે.
પર્યાવરણવિદોનું કહેવું છે કે જમીનમાં પાણીનું સ્તર ધીમે ધીમે ઘટી રહ્યું છે. પાણીનો જથ્થો અસામાન્ય દરે ઘટી રહ્યો છે. જો આ બાબતે ધ્યાન નહીં રાખવામાં આવે અને પાણીનો બગાડ હવેથી બંધ કરવામાં નહીં આવે તો એક સમય એવો આવશે જ્યારે પીવાનું પાણી મળવું પણ મુશ્કેલ બની જશે. આ વિચાર જ દેબાશિષની આ શોધનું કારણ બન્યો.
બાગડોગરામાં ખુદીરામ પલ્લીના ઘરે આ નવી શોધને લોકો સમક્ષ રજૂ કરતાં દેબાશિષે આ ઉપકરણનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો અને તેની શા માટે જરૂર છે તેની માહિતી આપી. આ ઉપકરણને ઘરના પાણીના પંપ સાથે જોડવું પડશે. ટાંકીમાં પાણી રિઝર્વ કરતી વખતે તેનો પ્રકાશ બળતો રહે છે. જ્યારે ટાંકી પાણીથી ભરાય છે, ત્યારે તેની લાઈટ બંધ થઈ જાય છે અને તેની સાથે પંપ પણ બંધ થઈ જાય છે.
મશીન બનાવવામાં રૂ.1,000નો ખર્ચ થયો હતો
આ મશીન બનાવવામાં માત્ર 1 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થયો છે. દેબાશિષ કહે છે, 'અગાઉ મેં વિકલાંગ અને સંધિવાના દર્દીઓ માટે ખાસ મોજાં બનાવ્યાં હતાં.' મોજાં દોરા અને ઈલાસ્ટીક સાથે જોડાયેલા હોવાથી દોરાની મદદથી પગ પર મોજાં ખેંચાય છે. આ શોધો ઉપરાંત, દેબાશિષે ચોરી અટકાવવા સ્માર્ટ એલાર્મ અને સેનિટાઈઝિંગ ઉપકરણોની શોધ કરીને દરેકને પ્રભાવિત કર્યા છે.
દેવાશિષે એમ પણ કહ્યું હતું કે "આવતા વર્ષમાં પાણીની અછત એક મોટી સમસ્યા બની રહેશે, તેથી જો આપણે હવેથી તેને બચાવવાનું શરૂ નહીં કરીએ તો ભવિષ્યમાં મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવો પડશે. આને ધ્યાનમાં રાખીને મેં આ ઉપકરણ બનાવ્યું છે. હું ભવિષ્યમાં પણ આવા ઉપકરણો બનાવવા માંગુ છે જે આપણા સમાજને મદદ કરે છે. દેબાશીશ આ નવીનતાને બિઝનેસ મોડલમાં રૂપાંતરિત કરવા માંગે છે.
First published:
ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર